توجه توجه

بعضی نوشته ها ادامه دارند برای مشاهده کامل نوشته ها به برچسب های مورد نظر یا پست قبل و بعد مراجعه کنید

۱۴۰۰ دی ۸, چهارشنبه

سوره مطففین

 

سوره مطففین

سوره مطففين آيه 1

‏متن آیه: ‏

﴿وَيۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِينَ ١

ترجمه:

‏وای به حال کاهندگان (از جنس و کالای مردمان به هنگام خرید و فروش با ایشان)!‏

توضيحات:

‏«الْـمُطَفِّفِينَ»: کاهندگان. کسانی که به هنگام کشیدن و پیمودن و مترکردن اشیاء و اجناس دزدی کنند. بدین معنی که اگر به دیگران جنس می‌فروشند از آن بکاهند، و اگر جنس می‌خرند بر آن بیفزایند. در هر صورت یا از آن کالا می‌کاهند و یا از بها.‏

سوره مطففين آيه 2

‏متن آیه: ‏

﴿ٱلَّذِينَ إِذَا ٱكۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ يَسۡتَوۡفُونَ ٢

ترجمه:

‏کسانی که وقتی (در معامله) برای خود می‌پیمایند (یا وزن و متراژ می‌نمایند) به تمام و کمال و افزون بر اندازه لازم دریافت می‌دارند.‏

توضيحات:

‏«إِكْتَالُوا»: با کیل و پیمانه خریدند و دریافت داشتند. «عَلي»: به معنی (مِنْ) است. « يَسْتَوْفُونَ»: به تمام و کمال و بیش از اندازه می‌گیرند (نگا: قاسمی، المنتخب). در این آیه، کیل و پیمانه کردن، نماد و مثال توزین و متراژ و هر نوع سنجشی است.‏

سوره مطففين آيه 3

‏متن آیه: ‏

﴿وَإِذَا كَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ يُخۡسِرُونَ ٣

ترجمه:

‏و هنگامی که (در معامله) برای دیگران می‌پیمایند یا وزن می‌کنند، از اندازه لازم می‌کاهند.‏

توضيحات:

‏«كَالُوهُمْ»: برای مردم پیمودند. «يُخْسِرُونَ»: می کاهند. کم می‌دهند (نگا: شعراء / 181، رحمن‌ / 9).‏

سوره مطففين آيه 4

‏متن آیه: ‏

﴿أَلَا يَظُنُّ أُوْلَٰٓئِكَ أَنَّهُم مَّبۡعُوثُونَ ٤

ترجمه:

‏آیا اینان گمان نمی‌برند که دوباره زنده می‌گردند (و باید حساب و کتاب چنین افزایش و کاهشی را پس بدهند)؟.‏

توضيحات:

‏«مَبْعُوثُونَ»: برانگیختگان. زنده‌شدگان.‏

سوره مطففين آيه 5

‏متن آیه: ‏

﴿لِيَوۡمٍ عَظِيمٖ ٥

ترجمه:

‏در روز بسیار بزرگ و هولناکی (به نام قیامت).‏

توضيحات:

‏«لِيَوْمٍ»: برای حساب و کتاب روزی. در روزی. حرف لام به معنی (في) است (نگا: پرتوی از قرآن).‏

سوره مطففين آيه 6

‏متن آیه: ‏

﴿يَوۡمَ يَقُومُ ٱلنَّاسُ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٦

ترجمه:

‏همان روزی که مردمان در پیشگاه پروردگار جهانیان (برای حساب و کتاب) برپا می‌ایستند.‏

توضيحات:

‏«يَقُومُ النَّاسُ...»: مردمان به فرمان خدا سر از گورها به در می‌آورند. مردمان در پیشگاه خدا برای حساب و کتاب برپا می‌ایستند.‏

سوره مطففين آيه 7

‏متن آیه: ‏

﴿كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٖ ٧

ترجمه:

‏هرگزا هرگز! مسلّماً نوشته اعمال بزهکاران و بدکاران در « سِجّین‌ » قرار دارد.‏

توضيحات:

‏«كِتَابٌ»: نوشته. یادداشت شده. «سِجِّين»: اسم خاصّ دیوان یا دفتر کلّ بایگانی نامه‌های اعمال بدکاران و بزهکاران است. صیغه مبالغه «سِجنّ» است که به معنی زندان است، لذا سِجّین، زندان بسیار سخت و تنگ است (نگا: فرهنگ لغات قرآن دکتر قریب). تعبیر از آن بدین نام شاید به خاطر این باشد که محتویات این دیوان سبب زندانی شدن صاحبانش در دوزخ است. گویا اصل آن «سِنْجُون» و در زبان اتیوپی یا حبشی قدیم به گِل و لای گفته می‌شود. در این صورت بیان‌گر فرود و پستی نیز می‌باشد (نگا: جزء عم شیخ محمّد عبده).‏

سوره مطففين آيه 8

‏متن آیه: ‏

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا سِجِّينٞ ٨

ترجمه:

‏(ای انسان)! تو چه می‌دانی که «سِجّین‌« چه و چگونه است‌؟‏

توضيحات:

‏«مَآ أَدْرَاكَ»: (نگا: حاقّه‌ / 3، مدّثّر / 27، انفطار / 17 و 18).‏

سوره مطففين آيه 9

‏متن آیه: ‏

﴿كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٩

ترجمه:

‏کتاب نوشته شده‌ای است (که نشاندار به علائم مشخّصه بوده و نوشته‌هایش خوانا و گویا است).‏

توضيحات:

‏«کتَابٌ»: مراد دیوان شرّ بدکاران است. «مَرْقَومٌ»: نشاندار به علائمی که بیننده با نخستین نگاه پی می‌برد به شرور و بدی‌های مندرج در آن. نوشته شده.‏

سوره مطففين آيه 10

‏متن آیه: ‏

﴿وَيۡلٞ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُكَذِّبِينَ ١٠

ترجمه:

‏در آن روز وای به حال دروغ‌نامندگان (قیامت و سزا و جزای آخرت)!‏.

توضيحات:

‏«وَيْلٌ»: وای! واویلا!‏.

سوره مطففين آيه 11

‏متن آیه: ‏

﴿ٱلَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ ١١

ترجمه:

‏آن کسانی که روز سزا و جزا (قیامت) را دروغ می‌نامند.‏

توضيحات:

‏«يَوْمِ الدِّينِ»: روز سزا و جزا. (نگا: فاتحه‌ / 4).‏

سوره مطففين آيه 12

‏متن آیه: ‏

﴿وَمَا يُكَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا كُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ ١٢

ترجمه:

‏روز سزا و جزا را دروغ نمی‌نامند، مگر آن کسانی که در بدکاری از حدّ بگذرند و بسیار بزهکار باشند.‏

 

توضيحات:

‏«مُعْتَدٍ»: متجاوزی که از حدّ و مرز قانون عقل و شرع درمی‌گذرد. «أَثیمٍ»: بسیار گناه‌کار.‏

سوره مطففين آيه 13

‏متن آیه: ‏

﴿إِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِ ءَايَٰتُنَا قَالَ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ١٣

ترجمه:

‏آن کسانی که چون آیات ما بر آنان خوانده می‌شود، می‌گویند: افسانه‌های پیشینیان است.‏

توضيحات:

‏«أَسَاطِيرُ»: جمع أُسْطُورَة، افسانه‌ها (نگا: انعام‌ / 25، انفال‌ / 31، نحل‌ / 24).‏

سوره مطففين آيه 14

‏متن آیه: ‏

﴿كَلَّاۖ بَلۡۜ رَانَ عَلَىٰ قُلُوبِهِم مَّا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ ١٤

ترجمه:

‏هرگزاهرگز! اصلاً کردار و تلاش (پلشت و زشت) ایشان دل‌هایشان‌ را زنگ زده کرده است (و همچون زنگاری بر قلوب‌شان نشسته است و سوراخ‌های هدایت را بر روی ایشان بسته است).‏

توضيحات:

‏«رَانَ»: زنگار زد. زنگ زده کرد. از ماده (رَين) به معنی زنگ و چرک فلزات.‏

سوره مطففين آيه 15

‏متن آیه: ‏

﴿كَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ ١٥

ترجمه:

‏هرگزاهرگز! قطعاً ایشان در آن روز (به سبب کارهائی که کرده‌اند) از (رحمت) پروردگارشان محروم و (از بارگاه قرب و منزلت آفریدگارشان) مطرودند.‏

 

توضيحات:

‏«مَحْجُوبُونَ»: جمع مَحجوب، محروم. بی‌بهره. مراد محروم از رحمت خدا، بی‌بهره از لقای پروردگار، و مطرود از حضور در بارگاه قرب الهی، و بی‌بهره از لذّت دیدار محبوب است.‏

سوره مطففين آيه 16

‏متن آیه: ‏

﴿ثُمَّ إِنَّهُمۡ لَصَالُواْ ٱلۡجَحِيمِ ١٦

ترجمه:

‏سپس آنان داخل آتش دوزخ می‌گردند و بدان می‌سوزند.‏

توضيحات:

‏«ثُمَّ»: پس از آن. گذشته از آن. «صَالُو الْجَحِیمِ»: وارد شوندگان آتش. اصل (صَالُو) صَالُونَ است که نون آن در حالت اضافه حذف شده است (نگا: ص‌ / 59).‏

سوره مطففين آيه 17

‏متن آیه: ‏

﴿ثُمَّ يُقَالُ هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ ١٧

ترجمه:

‏آن گاه بدی‌شان گفته می‌شود: این، همان چیزی است که آن را دروغ می‌نامیدید.‏

توضيحات:

‏«ثُمَّ يُقَالُ...»: این سخن، به عنوان سرزنش به بی‌باوران گفته می‌شود، و عذاب روحی و شکنجه معنوی چنین خیره‌سران لجوجی است.‏

سوره مطففين آيه 18

‏متن آیه: ‏

﴿كَلَّآ إِنَّ كِتَٰبَ ٱلۡأَبۡرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ ١٨

ترجمه:

‏هرگزا هرگز! قطعاً نوشته اعمال نیکوکاران در «علّیین» قرار دارد.‏

توضيحات:

‏«عِلِّيِّينَ»: اسم خاصّ دیوان یا دفتر کلّ نامه‌های اعمال نیکان و نیکوکاران است. جمع «عِلّيّ» است که صیغه مبالغه عُلُوّ است که به معنی بسیار والا و بالا است. تعبیر از آن بدین نام شاید به خاطر این باشد که محتَویات این دیوان سبب درجات رفیعه صاحبان خود در بهشت است.‏

سوره مطففين آيه 19

‏متن آیه: ‏

﴿وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا عِلِّيُّونَ ١٩

ترجمه:

‏(ای انسان)! تو چه می‌دانی که «علّیین‌« چه و چگونه است‌؟‏

توضيحات:

‏«عِلِّيُّونَ»: این واژه ملحق به جمع مذکر سالم است و اعراب به حروف دارد و به عنوان مفرد به کار می‌رود.‏

سوره مطففين آيه 20

‏متن آیه: ‏

﴿كِتَٰبٞ مَّرۡقُومٞ ٢٠

ترجمه:

‏کتاب نوشته شده‌ای است (که نشاندار به علائم مشخّصه بوده و نوشته‌هایش خوانا و گویا است).‏

توضيحات:

‏«كِتَابٌ»: مراد دیوان خیرات نیکوکاران است. «مَرْقُومٌ»: نشاندار به علائمی که بیننده با نخستین نگاه پی می‌برد به خیرات و حسنات مندرج در آن. نوشته شده.‏

سوره مطففين آيه 21

‏متن آیه: ‏

﴿يَشۡهَدُهُ ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢١

ترجمه:

‏فرشتگان مقرّب (برای نوشتن مطالب) در آنجا حضور بهم می‌رسانند.‏

توضيحات:

‏«يَشْهَدُهُ»: در آنجا حضور بهم می‌رسانند. حضور فرشتگان بزرگوار، برای ثبت و نگارش خیرات و حسنات نیکان (نگا: المصحف المیسّر) یا برای مراقبت و نگهبانی از آن است (نگا: المنتخب، تفهیم القرآن). برخی هم (يَشْهَدُهُ) را به معنی مشاهده‌اش می‌کنند، یا بر آن گواهی می‌دهند، دانسته‌اند (نگا: نمونه، جزء عم محمّد عبده). «الْـمـُقَرَّبُونَ»: فرشتگانی که در پیشگاه خدا دارای منزلت و مکانت خاصّ هستند. مؤمنان برگزیده‌ای که دارای مقامی بس والا هستند (نگا: واقعه‌ / 11).‏

سوره مطففين آيه 22

‏متن آیه: ‏

﴿إِنَّ ٱلۡأَبۡرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ٢٢

ترجمه:

‏بی‌گمان نیکان در میان انواع نعمت‌های فراوان بهشت بسر خواهند برد.‏

توضيحات:

‏«الأبْرَارَ»: (نگا: انفطار / 13).‏

سوره مطففين آيه 23

‏متن آیه: ‏

﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ ٢٣

ترجمه:

‏بر تخت‌های مجلّل (بهشتی) تکیه می‌زنند و (به زیبائی‌ها و نعمت‌های بسیار آنجا) می‌نگرند.‏

توضيحات:

‏«الأرَآئِكِ»: جمع أَریکة، تخت‌های مجلّل و مزین (نگا: کهف‌ / 31، یس‌ / 56، انسان‌ / 13).‏

سوره مطففين آيه 24

‏متن آیه: ‏

﴿تَعۡرِفُ فِي وُجُوهِهِمۡ نَضۡرَةَ ٱلنَّعِيمِ ٢٤

ترجمه:

‏(هرگاه بدی‌شان بنگری) خوشی و خرّمی و نشاط نعمت را در چهره‌هایشان خواهی دید.‏

توضيحات:

‏«تَعْرِفُ»: درک می‌کنی. مراد دیدن و مشاهده کردن است. «نَضْرَةَ»: سرسبزی و شادابی. خوشی و خرّمی (نگا: انسان‌ / 11).‏

سوره مطففين آيه 25

‏متن آیه: ‏

﴿يُسۡقَوۡنَ مِن رَّحِيقٖ مَّخۡتُومٍ ٢٥

ترجمه:

‏به آنان از شراب زلال و خالصی داده می‌شود که دست نخورده و سربسته است.‏

توضيحات:

‏«رَحِيقٍ»: شراب خالص. «مَخْتُومٍ»: مهر شده. سربسته. این تعبیر تأکیدی بر خلوص و پاکی و دست‌نخوردگی شراب بهشت است که هوش و عقل و نشاط و عشق و صفا می‌آفریند.‏

سوره مطففين آيه 26

‏متن آیه: ‏

﴿خِتَٰمُهُۥ مِسۡكٞۚ وَفِي ذَٰلِكَ فَلۡيَتَنَافَسِ ٱلۡمُتَنَٰفِسُونَ ٢٦

ترجمه:

‏مُهر و دربند آن از مشک است (و با دست زدن بدان، بوی عطر مشک در فضا پراکنده می‌شود). مسابقه‌دهندگان باید برای به دست آوردن این (چنین شراب و سایر نعمت‌های دیگر بهشت) با همدیگر مسابقه بدهند و بر یکدیگر پیشی بگیرند.‏

توضيحات:

‏«خِتَام»: مُهر. دربند. «لِيَتَنَافَسْ»: باید که مسابقه بدهد و رقابت بکند و پیشی بگیرد. «الْـمـُتَنافِسُونَ»: مسابقه‌دهندگان. رقابت کنندگان (نگا: آل‌عمران‌ / 133، حدید / 21).‏

سوره مطففين آيه 27

‏متن آیه: ‏

﴿وَمِزَاجُهُۥ مِن تَسۡنِيمٍ ٢٧

ترجمه:

‏آمیزه آن، تسنیم است.‏

توضيحات:

‏«مِزَاج»: ممزوج. آمیزه و آمیخته. «تَسْنِیمٍ»: آبی که از بلندی فرو می‌ریزد. در اینجا اسم چشمه‌ای است در بهشت.‏

سوره مطففين آيه 28

‏متن آیه: ‏

﴿عَيۡنٗا يَشۡرَبُ بِهَا ٱلۡمُقَرَّبُونَ ٢٨

ترجمه:

‏تسنیم چشمه‌ای است که مقرّبان (بارگاه یزدان) از آن می‌نوشند.‏

توضيحات:

‏«عَيْناً»: چشمه. مفعول‌به برای فعل محذوف (أَعْني) و یا حال تسنیم است. «بـِهـَا»: از آن. حرف (بِ) به معنی (مِنْ) است (نگا: انسان‌ / 6).‏

سوره مطففين آيه 29

‏متن آیه: ‏

﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ كَانُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَضۡحَكُونَ ٢٩

ترجمه:

‏گناهکاران پیوسته (در دنیا) به مؤمنان می‌خندیدند و ایشان را ریشخند می‌کردند.‏

توضيحات:

‏«أَجْرَمُوا»: گناه کردند. بزهکاری نمودند. «كَانُوا... يَضْحَكُونَ»: می‌خندیدند. ریشخند می‌کردند.‏

سوره مطففين آيه 30

‏متن آیه: ‏

﴿وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمۡ يَتَغَامَزُونَ ٣٠

ترجمه:

‏و هنگامی که مؤمنان از کنار ایشان می‌گذشتند، با اشارات سر و دست و چشم و ابرو، آنان را مورد تمسخر و عیبجوئی قرار می‌دادند.‏

توضيحات:

‏«يَتَغَامَزُونَ»: از مصدر تغامُز، به معنی شرکت دسته‌جمعی در عیبجوئی از کسی یا کسانی، و تمسخر کردن با اشارات سر و دست و چشم و ابرو است.‏

سوره مطففين آيه 31

‏متن آیه: ‏

﴿وَإِذَا ٱنقَلَبُوٓاْ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمُ ٱنقَلَبُواْ فَكِهِينَ ٣١

ترجمه:

‏و هنگامی که گناه‌کاران به میان خانواده‌های خود برمی‌گشتند، شادمانه باز می‌گشتند (و به استهزاءها و تمسخرهایشان مباهات و افتخار می‌کردند! انگار با این کارها فتح عظیمی‌کرده‌اند و پیروزی مهمّی فراچنگ آورده‌اند)‏!.

توضيحات:

‏«إِنقَلَبُوا»: برمی‌گشتند. مراجعت می‌نمودند. «أَهْل»: خانواده و خویشان. کسان و دوستان. «فَكِهِينَ»: جمع فَکه، شادمان، خوشحال و خندان. حال است. مراد آیه این است که بزهکاران در غیاب مؤمنان نیز همان سخریه‌ها و همان استهزاءها را ادامه می‌دادند.‏

سوره مطففين آيه 32

‏متن آیه: ‏

﴿وَإِذَا رَأَوۡهُمۡ قَالُوٓاْ إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَضَآلُّونَ ٣٢

ترجمه:

‏و هنگامی که مؤمنان را (در کوچه و بازار) می‌دیدند، می‌گفتند: اینان قطعاً گمراه و سرگشته‌اند.‏

توضيحات:

‏«ضَآلُّونَ»: گمراهان. سرگشتگان.‏

سوره مطففين آيه 33

‏متن آیه: ‏

﴿وَمَآ أُرۡسِلُواْ عَلَيۡهِمۡ حَٰفِظِينَ ٣٣

ترجمه:

‏و حال این که بزهکاران برای نگهبانی مؤمنان و پائیدن کردارشان فرستاده نشده بوده‌اند (پس به چه حقی، و مطابق کدام منطقی بر آنان خُرده می‌گرفته‌اند و برخوردهای ناجوانمردانه و سختی با ایشان می‌کرده‌اند)؟!.‏

توضيحات:

‏«مَآ أَرْسِلُوا»: کافران و بزهکاران روانه نشده‌اند و فرستاده نگشته‌اند. «حَافِظِينَ»: نگهبانان. مراقبان. حافظان حقوق دیگران و متکفّلان منافع ایشان.‏

سوره مطففين آيه 34

‏متن آیه: ‏

﴿فَٱلۡيَوۡمَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنَ ٱلۡكُفَّارِ يَضۡحَكُونَ ٣٤

ترجمه:

‏لذا امروز (که روز سزا و جزای قیامت است) مؤمنان به کافران می‌خندند و ریشخندشان می‌کنند.‏

توضيحات:

‏«الْيَوْمَ»: مراد روز قیامت و بعد از دخول مؤمنان به بهشت است (نگا: اعراف‌ / 44، مطفّفین‌ / 23). می‌نگرند.‏

سوره مطففين آيه 35

‏متن آیه: ‏

﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ يَنظُرُونَ ٣٥

ترجمه:

‏بر تخت‌های مجلّل (بهشتی) تکیه می‌زنند و (به زیبائی‌ها و نعمت‌های بسیار آنجا، و به حال زار کافران)‏.

توضيحات:

‏«الأرُآئِكِ»: (نگا: مطفّفین‌ / 23).‏

سوره مطففين آيه 36

‏متن آیه: ‏

﴿هَلۡ ثُوِّبَ ٱلۡكُفَّارُ مَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ ٣٦

ترجمه:

‏(خطاب به دوزخیان می‌گویند): آیا به کافران پاداش و سزای کارهائی که می‌کرده‌اند، داده شده است‌؟‏

 

توضيحات:

‏«هَلْ ثُوِّبَ»: آیا سزا و جزا داده شده‌اند؟ واژه (ثَواب) برای جزای نیک و سزای بد به کار می‌رود. امّا بیشتر در مورد پاداش خوبی‌ها استعمال دارد. لذا آیه فوق متضمّن نوعی طعن نسبت به کفّار است.


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

مقدمه‌ی مؤلف

  مقدمه‌ی مؤلف الحمد لله رب العالـمين، والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه أجمعين‏. أما بعد: از جمله درس‌هایی که در مسجد...