وقتی که از اذکار اعتدال فارغ شد، الله أکبر می‌گوید برای رفتن به سجود، و این الله اکبر را می‌کشد تا پیشانیش را برای سجود بر زمین نهد، و گفتیم که این تکبیر رفتن به سجود مثل همه‌ی تکبیرهای نماز سنت است، اگر نگوید نمازش باطل نمی‌شود و سجود سهو نمی‌خواهد، وقتی که به سجود رفت اذکار سجود را به جا می‌آورد، و اذکار سجود بسیار است، از آن جمله است:
«وَرَوَيْنَا في صحيحي البخاري و مسلم عَنْ عَائِشَةَ ل قَالَتْ: كَانَ النَّبِيُّ ص يُكْثِرُ أنْ يَقُولُ فِى رُكُوعِهِ وَسُجُودِهِ: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي». «عائشه ل می‌گوید که رسول الله ص در رکوع و سجود نماز بسیار می‌فرمود: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي». تنزیه تو می‌گویم خدایا، ای پروردگار ما و به ستایش تو مشغولم، خدایا بیامرز مرا».
و پیشتر در باب رکوع یاد کردیم که رسول الله ص در رکوع و سجودش می فرمود: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ». رواه مسلم.
«وَرَوَيْنَا في صحيح مسلم أيضاً عن على س أنَّ رَسُولَ اللهِ ص كان إذا سجدَ قالَ: اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَلَكَ أَسْلَمْتُ سَجَدَ وَجْهِى لِلَّذِى خَلَقَهُ وَصَوَّرَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ تَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ». «رسول الله ص وقتی که به سجود می‌رفت می‌فرمود: «خدایا برای تو سجود کردم و به تو ایمان آوردم و برای تو مسلمان شدم، روی من سجود کرد برای خدایی که او را آفرید و صورت بندی اش فرمود و شکافت شنوایی اش و بینایی اش را. پربرکت است خیر خدایی که بهترین آفرینندگان است».
در فصل رکوع حدیثی آوردیم از اصحاب السنن به روایت از عوف بن مالک س که رسول الله ص در رکوع طولانی خود می‌فرمود: «سُبْحَانَ ذِي الْجَبَرُوتِ وَالْمَلَكُوتِ وَالْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ». و در کتاب‌های سنن آورده‌اند که رسول الله ص موقعی که سجود می‌کرد می‌فرمود: «سُبْحَانَ ربِّيّ الأعْلَى». سه بار. و در روایت ابن حبان: «سُبْحَانَ رَبِّىَ الأَعْلَى وَبِحَمْدِهِ». سه بار. و در صحیح مسلم به روایت از عایشه که شبی به جستجوی رسول اللهص برخاستم، دیدم در مسجد در حال سجود است و می‌فرماید: «اللَّهُمَّ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ لاَ أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ». «خدایا پناه می‌برم به خشنودی‌ات از خشمت و به عافیتت از عقوبتت، و پناه می‌برم به تو از عذاب تو، نمی‌توانم ثنای تو را بشمارم، تو آنچنان هستی که خودت ثنای خودت فرمودی».
و در صحیح مسلم به روایت از ابن عباسب: «أَنَّ رَسُولَ اللهِ ص قَالَ: فَأَمَّا الرُّكُوعُ فَعَظِّمُوا فِيهِ الرَّبَّ ﻷ وَأَمَّا السُّجُودُ فَاجْتَهِدُوا فِى الدُّعَاءِ فَقَمِنٌ أَنْ يُسْتَجَابَ لَكُمْ». «رسول اللهص فرمود: اما رکوع شما تعظیم خدا را در آن به جا آورید، و اما سجود کوشش کنید در دعاکردن که شایسته است که دعایتان در سجود مستجاب شود». بنابراین، در سجود بسیار دعا کنید.
«وَرَوَيْنَا في صحيح مسلم عن أبي هريرة س أن رسول الله ص قال: أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ وَهُوَ سَاجِدٌ فَأَكْثِرُوا الدُّعَاءَ». «رسول الله ص فرمود: نزدیک‌ترین حالت بنده به پروردگار موقعی است که در سجود است. بنابراین، در سجود بسیار دعا کنید».
«وَرَوَيْنَا في صحيح مسلم أن أبي هريرة أيضاً أن رسول الله ص كان يقول في سجوده: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي ذَنْبِي كُلَّهُ دِقَّهُ وَجِلَّهُ وَأَوَّلَهُ وَآخِرَهُ وَعَلاَنِيَتَهُ وَسِرَّهُ». «رسول الله ص در سجودش می‌فرمود: «خدایا بیامرز گناهانم همه‌اش،اندک و بسیار آن و اول و آخر آن و آشکار و نهانی آن» کسی که می‌تواند همه‌ی این اذکار را در سجود بخواند و کسی که نمی‌تواند آنها را در اوقات متعدد بخواند. والله أعلم».
(فصل) علما اختلاف دارند که طول دادن به قیام نماز بهتر است یا بسیاری رکوع و سجود بهتر است. امام شافعی فرموده است که طول‌دادن به قیام بهتر است، برای این که در قیام نماز، خواندن قرآن است و در رکوع و سجود، تسبیح و تهلیل است و قراءت قرآن از تسبیح و تهلیل بهتر است و دلیل‌شان حدیث صحیح مسلم است که رسول الله ص فرمود: «أَفْضَلُ الصَّلاَةِ طُولُ الْقُنُوتِ». یعنی «بهترین رکنی که در نماز طول داده می‌شود، قیام در نماز است». و معنی طول القنوت: طول القیام است، و بعضی از علما گفته‌اند: بسیاری سجود و رکوع بهتر است، برای این که رسول الله ص فرمود: «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ وَهُوَ سَاجِدٌ». «نزدیک‌ترین حالت بنده به پروردگارش موقعی است که سر به سجود نهاده است». و امام اسحاق بن راهویه فرمود: در شب طولانی‌بودن قیام بهتر است و در روز بسیاری رکوع و سجود بهتر است، برای این که نمازهایی که رسول الله ص در شب می‌خواند، روایات دال بر طولانی‌بودن قیام آن آمده است، و نمازهایی که در روز خوانده‌اند ذکری از طولانی‌بودن آن نیامده است.
(فصل) وقتی که به سجود تلاوت می‌رود، بگوید آنچه را که در سجود نماز یاد شد، و مستحب است که در سجود تلاوت بگوید: «اللَّهُمَّ اجْعَلْها لي عِنْدَكَ ذُخْراً وأعْظِمْ لي بِهَا أجْراً وَضَعْ عَنِّي بِها وِزْراً وَتَقَبَّلْها مِنِّي كما تَقَبَّلْتَها مِنْ دَاوُدَ ÷». «خدایا این سجود تلاوت را برایم نزد خودت ذخیره‌ای قرار ده و با آن ثوابی برایم بزرگ گردان و با آن از من بینداز گناهی و این سجود را از من قبول فرما، چنانکه از بنده‌ات داود ÷ پذیرفتی». و مستحب است در سجود تلاوت بگوییم: ﴿سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِن كَانَ وَعۡدُ رَبِّنَا لَمَفۡعُولٗا﴾ [الإسراء: 108]. «منزه است پروردگار ما و به حقیقت وعده‌ی پروردگار ما انجام گرفته است».
«وَرَوَيْنَا في السنن أبي داود والترمذي والنسائي عن عائشة ل قالت كان رسول الله ص يقول في سجود القرآن: سَجَدَ وَجْهِي لِلَّذِي خَلَقَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ بِحَوْلِهِ وقُوَّتِهِ. قال الترمذي حديث صحيح زاد الحاكم: فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ!. قال هذه الزيادة صحيحة على شرط الشيخين وأما قوله: اللَّهُمَّ اجْعَلْها لي عِنْدَكَ ذُخْراً إلى آخِرِه». فرواه الترمذي مرفوعاً من رواية ابن عباس ب بإسناد حسن. وقال الحاكم: حديث صحيح.
«باب ما يقول في رفع رأسه من السجود وفي الجلوس بين السجدتين»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر