نماز جمعه بر هر فرد مسلمانی فرض است. مگر پنج گروه زیر:
1- برده‌ای که در مالکیت سیدش است.
2- زن.
3- کودک.
4- بیمار.
5- مسافر.
خداوند متعال می‌فرماید:
) یَا أیُّها الَّذِینَ آمَنُوا إذَا نُودِیَ لِلصَّلاَةِ مِن یَومِ الجُمُعَةِ فَاسعَوا إلَی ذِکرِ اللهِ وَ ذَرُوا البَیعَ ذَلِکُم خَیرٌ لَکُم إن کُنتُم تَعلَمُون( (جمعه: 9)
«ای مؤمنان هنگامیکه روز جمعه برای نماز ندا داده شد به سوی ذکر و عبادت خدا بشتابید و خرید و فروش را رها سازید این برای شما بهتر و سودمندتر است اگر بدانید».
از طارق بن شهاب روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (الجمعة حق واجب علی کل مسلم فی جماعة إلا أربعة، عبد مملوک أو امرأة أو صبی أو مریض)[1] «خواندن نماز جمعه همراه با جماعت بر هر فرد مسلمانی واجب است، مگر بر چهار گروه؛ برده‌ای که در مالکیت سیدش است، زن، کودک، و بیمار».
از ابن عمر روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (لیس علی المسافر جمعة)(*) «جمعه بر مسافر واجب نیست».
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من اغتسل ثم أتی الجمعة فصلی ما قدر له، ثم أنصت حتی یفرغ من خطبته، ثم یصلی معه غفرله ما بینه و بین الجمعة الأخری و فضل ثلاثة أیام)[2] «هرکس در روز جمعه غسل کند و به نماز جمعه برود و آنچه برای او مقدر شده نماز بخواند؛ سپس تا فراغت (امام) از خطبه سکوت کند، سپس با او نماز بخواند، گناهان (صغیره) بین این جمعه و جمعه دیگرش و سه روز اضافه بر آن بخشوده می‌شود».
همچنین از ابوهریره روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (الصلوات الخمس، و الجمعة إلی الجمعة، و رمضان إلی رمضان مکفرات ما بینهن إذا اجتنبت الکبائر)[3] «نمازهای پنج‌گانه و جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان، گناهان بین خود را از بین می‌برند به شرطی که از گناهان کبیره دوری شود».
برحذر داشتن از سستی در نماز جمعه
از ابن عمر و ابوهریره روایت است که آنان از رسول الله صل الله علیه و آله و سلم شنیدند که روی منبرش می‌فرمود: (لینتهین أقوام عن ودعهم الجمعات أو لیختمن الله علی قلوبهم ثم لیکونن من الغافلین)[4] «افرادی که جمعه را ترک می‌کنند باید از این عملشان دست بکشند وگرنه خداوند بر قلبهای آنها مهر (غفلت) می‌زند، سپس در زمره غافلان قرار می‌گیرند».
از عبدالله روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم به گروهی که نماز جمعه را ترک می‌کردند فرمود: (لقد هممت أن آمر رجلا یصلی بالناس، ثم أحرق علی رجال یتخلفون عن الجمعة بیوتهم)[5] «تصمیم داشتم که شخصی را مأمور کنم تا برای مردم نماز بخواند سپس بروم و خانه‌های مردانی را که به نماز جمعه نمی‌آیند بر سرشان آتش بزنم».
از ابوجعد ضمری روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من ترک ثلاث جمع تهاونا بها طبع الله علی قلبه)[6] «کسی که سه جمعه را از روی بی‌توجهی، ترک کند خداوند بر قلبش مهر می‌زند».
از اسامه بن زید روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من ترک ثلاث جمعات من غیر عذر کتب من المنافقین)[7] «کسی که سه جمعه را بدون عذر ترک کند، از منافقین به حساب می‌آید».
وقت نماز جمعه همان وقت نماز ظهر است و قبل از آن نیز جایز است
از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است: (أن النبی صل الله علیه و آله و سلم کان یصلی الجمعة حین تمیل الشمس)[8] «پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نماز جمعه را هنگام زوال خورشید می‌خواند».
از جابر بن عبدالله روایت است که: از او سؤال شد چه وقتی پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نماز جمعه را می‌خواند؟ گفت: (کان یصلی ثم نذهب إلی جمالنا فنریحها حین تزول الشمس)[9] «نماز جمعه را می‌خواندغ سپس نزد شترانمان می‌رفتیم و هنگام زوال خورشید آنها را باز می‌گرداندیم».
[1]) صحیح : [ص. د 942]، [ص. ج 3111]، د (1045/394/3)، قط (2/3/2)، هق (172/3)، کم (288/1).
*) قط (4/4/2).
[2]) صحیح : [ص. ج 6062]، م (857/587/2).
[3]) صحیح : [ص. ج 3875]، م (233/16/209/1)، ت (314/138/1) در روایت ترمذی عبارت (و رمضان إلی رمضان) وجود ندارد.
[4]) صحیح : [ص. ج 5480]، م (865/591/2)، نس (88/3)، ودعهم : یعنی ترک کردن نماز جمعه و ختم بمعنی مهر زدن و پوشاندن است.
[5]) صحیح : [ص. ج 5142]، م (652/452/1).
[6]) حسن صحیح : [ص 9230]، د (1039/377/3). ت (498/5/2)، نس (88/3)، جه (1125/357/1).
[7]) صحیح : [ص. ج 6144]، طب (422/170/1).
[8]) صحیح : [ص. د 960]، خ (904/386/2)، د (1071/427/3)، ت (501/7/2).
[9]) صحیح : [الإرواء 597[، م (858 – 29/588/2).
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر