3- حرص و تلاش بر رفع مسؤلیت در برابر افراد خانواده
خداوندأ حج بیت الله را بر مردمان توانمند فرض گردانیده است، چنانکه میفرماید: ﴿وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗا﴾ [آلعمران: 97].
«اللهأ حج خانه خدا را بر کسانی که توانایی (مالی و بدنی) برای رفتن به آنجا را دارند، فرض گردانیده است».
بنابراین کسی که استطاعت و توانایی رفتن به آنجا را دارد، حج از عهده وی ساقط نمیگردد، تا زمانی که آن را ادا نماید[1].
و هرگاه به سیرت آنحضرتص در حج دقت شود، موارد زیادی را در خواهیم یافت که دلیل بر حرص و تلاش ایشانص بر رفع مسؤلیت در برابر خانواده بر ادا نمودن این واجب عظیم، و عدم بیپروایی ایشانش در این راستا وجود دارد، که به برخی از آن اشاره مینمایم:
*- آنحضرتص هرنُه همسر خویش را در این حج با خود بردند[2].
*- آنحضرتص ضعیفان و نا توانان خانوادهشان را نیز با خود به حج بردند[3].
*- آنحضرتص نه تنها افراد سالم و صحتمند اهل بیت خویش را بر ادای حج تشویق و ترغیب نمودند، بلکه مریضان خانواده و اقارب را نیز به مبادرت در ادای این فریضه تشویق مینمودند، طوری که روایت است که ایشان نزد دختر عمویشان -ضباعه بنت الزبیربن عبدالمطلب درحالی که بیمار بود- رفته و فرمودند: «شاید قصد حج رفتن را داشته باشی؟» فرمود: «به خدا سوگند مانعی جز بیماریام نیست»، فرمودند: «به حج برو و شرط کن و بگو که خدایا! به حج رفتنم تا جایست که برایم توان رفتن را بدهی»[4]. و در روایت دیگری چنین آمده: «آیا نمیخواهی امسال به حج بروی؟!»[5].
اما امروز دیده میشود که بسیاری مردان بزرگ سال و زنان قادر و توانا برادای حج، این فریضه الهی را باوجود توان مالی و جانی به تعویق میاندازند! پس ای سرپرست خانواده! اگر از جمله احسان کنندهگان به اهل و فرزندان خود هستی باید مسؤلیت خویش را در قبال آنها ادا نمایی، زیرا به عمر، صحت و مال انسان اعتباری نیست، و شاید پیش از آنکه سالی دیگر برسد، اجلت فرار سیده و بمیری، و یا به مریضی مزمنی گرفتار شوی، که قدرت حج کردن از تو برای همیشه سلب گردد، و یا داراییات از بین برود، که دیگر تا هیچ وقت نتوانی حج را انجام دهی، پیامبر اکرمص به شتاب و عجله در ادای حج ترغیب و تشویق نموده میفرمایند: «هرکس اراده حج کرده است شتاب کند، چون امکان دارد مریض شود یا مرکبش را از دست بدهد و یا اینکه نیازی پیش آید»[6]. و در روایتی چنین آمده است: «در ادای حج -فرضی- شتاب کنید، زیرا کسی از شما نمیداند که چه چیزی بوی پیش میآید)[7]. و تو در این عملت از پاداش عظیمی برخوردار خواهی شد، چنانکه آنحضرتص به زنی که کودکی را نزد ایشانصآورده و گفت: آیا حج این بچه صحیح است؟ فرمودند: بلی و برای تو نیز اجر هست»[8]. بلکه اجر و پاداش تو بیشتر خواهد بود، زیرا حج اهل و خانوادهات حجی است فرضی، و حج دادن آن زن به پسر فرضی نبود، والله اعلم.
[1]- با تأسف در سرزمین حرمین خانوادههایی وجود دارد که بیش از دها سال زندگی دارند ولی اعضای این خانوادهها تا بحال حج فرضی را ادا نکردهاند و به بهانههای بیاساس چون قرضداری و یا مشغولیت وغیره، از ادای حج در فراراند، ولی در مسایل سیر و سیاحت و خوشگذرانی و یا رقابتهای منفی، نسبت به همه پیش قدماند!! (مترجم).
[2]- سنن ابوداود: 1722، با تصحیح البانی: 1515، و زاد الـمعاد: 2/106، سیرت نبی از ابن کثیر: 4/222.
[3]- متفق علیه.
[4]- صحیح بخاری: 5089، سنن ابن ماجه: 2936، با تصحیح البانی: 2375، و لفظ از سنن ابن ماجه است.
[5]- سنن ابن ماجه: 2937، با تصحیح البانی: 2376.
[6]- سنن ابن ماجه: 2883، با تحسین البانی: 2331.
[7]- مسند احمد: 2868، حدیث حسن لغیره.
[8]- صحیح مسلم: 1336.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر