یک تن یا یک توده وقتی می‌تواند به جايی برسد که راهش روشن و مقصدش معیّن باشد؛ ولی مردمی که از یک طرف قانون می‌گذارند و از طرف دیگر می‌گویند این قانون‌ها بدعت است، کسانی که از یک طرف می‌گویند مال دولت و پول بانک حرام است و از طرف دیگر برای گرفتن همان مال بر سر و شانه هم بالا می‌روند، توده‌ای که از یک طرف می‌گویند قانونگذاری فتوا تنها حق مجتهد است و از طرف دیگر می‌گویند رأی دادن به کسانی که با بودن مجتهد قانون می‌گذارند واجب است، چنین توده به جايی نخواهد رسید؛ نخواهد رسید تا راه ما همین است وضع ما هم چنین است.
بسیاری از نویسندگان ما برای اینکه مردم را از خود نرنجانند و زمینة انتخاب یا فروش روزنامه‌شان بر هم نخورد، هر نقصی در توده ببینند گناهش را به گردن دولت می‌اندازند؛ و حال آنکه دولت کسی جز خود مردم نیست. اگر توده راستی چیزی را بخواهد دولت چه کاره است؟ رضاشاه با همة نیرو و نفوذش خواست یک چادرِ دست‌وپاگیر را از ایران بردارد، نتوانست؛ پس چگونه ممکن است دولت کنونی بتواند در برابر اراده توده‌ـ آن هم اراده اصلاح‌ـ بایستد.
این همه مردم از رشوه‌خواری ادارات فریاد می‌زنند، ولی می‌بینیم همانها هنگامی که به اداره‌اي می‌روند، پیش از آنکه کارمند مربوط سخنی بگوید، به زبان بی‌زبانی می‌فهمانند که ما برای دادن حق و حساب حاضریم. این همه از وظیفه‌نشناسی کارمندان گله می‌کنند، ولی می‌بینیم اگر رئیسی در خواستن وظیفه از زیردستانش پافشاری کند، او را بدجنس یا مردم‌آزار یا خشک می‌خوانند.
ما یک مأمور یا یک رئیس یا فرمانده را وقتی خوب می‌شماریم که چشم خود را بر هم گذارد و خطای دیگران را ندیده بگیرد؛ یک بازاری را وقتی خوب می‌دانیم که عرقچینی بر سر و تسبیحی بر دست و جامة بلند بر تن داشته باشد و به چیزهای دیگرش کار نداریم؛ یک ملا را وقتی خوب می‌شماریم که خود را به شاه‌سیم بزند و با هر چیز تازه‌اي مخالفت کند؛ یک روزنامه را وقتی خوب می‌دانیم که هرچه می‌تواند به حق یا ناحق بدگويی کند. ایرانیان، با تعارف و ماستمالی کار درست نمی‌شود، تا ما چنینیم، وضع ما هم همین است.
1- آیا ایرانیان در زمان رضاشاه آسوده‌تر بودند یا پیش از او؟
2- آیا ادارات و نظام ایران را رضاشاه خراب کرد یا از پیش خراب بوده است؟
3- آیا دخالت رضاشاه در کار انتخابات بجا بود یا بیجا؟
4- آیا باعث این ضعف تقوا و ایمان کنونی، رضاشاه بوده یا علت دیگر داشته است؟
5- اگر رضاشاه در برابر متفقین ایستادگی و جنگ می‌کرد بهتر بود یا ترک مقاومت؟
6- رضاشاه با همة نیکی‌ها و بدی‌هايی که داشت، روی هم چگونه پادشاهی بود؟
به نام خدا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر