14- با مردم به نرمی، سخن بگوید و با مهربانی، نصیحت کند:
داعی نباید تند و خشن سخن بگوید؛ بلکه به نرمی، حرف بزند. زیرا رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم به نرمی، سخن می‌گفت، چهره‌ای بشاش داشت و فروتن و متواضع بود. طوری که بزرگ و کوچک، او را دوست داشتند، با پیرزنان می‌ایستاد و نیازشان را برآورده می‌ساخت، کودکان را در آغوش می‌گرفت، به عیادت بیماران می‌رفت، با فقراء می‌ایستاد، خشونت بادیه نشینان را تحمل می‌نمود، از مهمانان پذیرایی می‌کرد و هنگامی که با شخص، مصافحه می‌کرد تا آن شخص، دستش را عقب نمی‌کشید، رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم از کشیدن دست، خودداری می‌کرد و هر گاه با کسی می‌ایستاد، تا وقتیکه سخنانش تمام نمی‌شد، او را ترک نمی‌کرد. همیشه در چهره یارانش تبسم می‌نمود و به هیچ کس، بدی نمی‌کرد: ﴿فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ﴾ [آل عمران: 159] یعنی: «به سبب رحمت الهی تو با آنان نرمش نمودی و اگر تندخوی و سنگدل بودی، از پیرامون تو پراکنده می‌شدند».
اگر انسان این کارها را انجام دهد، در میان مردم از کسی که بین آنها طلا و نقره تقسیم می‌کند، محبوب‌تر می‌شود.
وقتی که خداوند متعال، موسی و هارون (علیهما السلام) را به سوی بزرگترین طاغوت زمان فرستاد، به آنها دستور داد که با او به نرمی سخن بگویند. چنانکه می‌فرماید: ﴿فَقُولَا لَهُۥ قَوۡلٗا لَّيِّنٗا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ ٤٤﴾ [طه: 44] یعنی: «سخنی آهسته و نرم به او بگویید؛ شاید پند پذیرد و یا راه خشیت الهی را در پیش گیرد».
سخن نرم، سحری جایز است. از عالمی پرسیدند: سحر جایز کدام است؟ گفت: تبسم نمودن به چهره مردان.
یکی دیگر از علما، داعیان خوب امت محمد صل الله علیه و آله و سلم را چنین توصیف می‌کند: «آنان شفیق و مهربانند، نرمخو و آسانگیرند. رهبر آنان مانند ستاره‌ای است که سائران شب از او راهنمایی می‌گیرند».
لذا از داعیان می‌خواهیم که نرمی در گفتار را رعایت کنند و از عصبانی‌شدن و خشونت در قول و عمل، بپرهیزند و با مردم مانند ستمگران و جباران، رفتار نکنند؛ زیرا این‌ها، حکیم و معلم هستند و باید برای مردم، رحمت باشند: ﴿وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا رَحۡمَةٗ لِّلۡعَٰلَمِينَ ١٠٧﴾ [الأنبیاء: 107] یعنی: «ای پیامبر، تو را صرفاً بعنوان رحمت برای جهانیان فرستادیم».
پیامبر، رحمت؛ پیروانش، رحمت؛ شاگردانش، رحمت؛ و داعیان راه خدا نیز رحمتند. همچنین داعی باید احترام افراد نیکوکار را حفظ نماید و تنها به رأی خود، عمل نکند؛ بلکه با برادران مسلمانش مشورت نماید. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ﴾ [آل عمران: 159] یعنی: «ای پیامبر! در کارها با آنان، مشورت کن».
و در جایی دیگر می‌فرماید: ﴿وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ﴾ [الشوری: 38] یعنی: «یکی از ویژگی‌های مؤمنان، این است که در کارها با یکدیگر، مشورت می‌کنند».
به همین خاطر، داعی، با شاگردان کلاسش، برادران مسلمانش، اهل خیری که از او بزرگتر هستند و انسان‌های متدین، مشورت می‌کند. حتی اشکالی ندارد که بعضی از مسائل خصوصی‌اش را به آنها عرضه نماید تا به او اعتماد نموده و مخلصانه او را نصیحت کنندو به او نزدیک شوند. همچنین با ساکنان محله و منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند؛ زیرا رسول الله صل الله علیه و آله و سلم با مشورت کردن با مردم، محبت آنها را جلب می‌کرد. آنحضرت صل الله علیه و آله و سلم حتی در مسایل بزرگی مانند جای فرود آمدن در روز بدر، روش برخورد با اسیران جنگی و مسئله غنایم و امور دیگر، با یارانش مشورت می‌کرد و از آنان نظر می‌خواست.
پس داعی باید با افراد جامعه ای که در آن زندگی می‌کند، مشورت نماید. هیچ اشکالی ندارد که فرم‌هایی برای آنها بنویسد و جویای نظر آنها بشود. و نیز هرگاه با گروهی از آنها مواجه شود از آنان بپرسد و بگوید: برادران عزیز! رأی شما در مورد فلان و فلان کار چیست؟ زیرا رأی دو نفر از رأی یک نفر، بهتر است و رأی سه نفر از رأی دو نفر، بهتر است: ﴿وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ﴾ [آل عمران: 159] یعنی: «و در کارها با آنان مشورت کن».
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر