خصوصيات رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم
نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سید مخلوقات است، همانطور که عبدالله بن سلام رضی الله عنه می‌گوید: نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ وَلاَ فَخْرَ»[1].
«من سید و بزرگ بنی آدم هستم و این ر ا بخاطر غرور و تکبر نمی‌گویم بلکه حقی است که به من داده شده است».
ابن حبان در صحیح خود به این طریق آن را آورده است و ترمذی[2] با اضافه کردن «يوم القيامة» قبل از «ولا فخر» آورده است است. اصل حدیث در صحیح مسلم از ابوهریره با این لفظ آمده است:
«أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَأَوَّلُ مَنْ يَنْشَقُّ عَنْهُ الْقَبْرُ وَأَوَّلُ شَافِعٍ وَأَوَّلُ مُشَفَّعٍ»[3].
«من سید و بزرگ بنی آدم در روز قیامت هستم و اولین کسی هستم که در روز قیامت زمین بر او شکافته می‌شود و من از قبر بیرون می‌آیم و اولین کسی هستم که طلب شفاعت می‌کنم و اولین کسی هستم که به شفاعت او جواب داده می‌شود».
عز می‌گوید: سید به کسی می‌گفته می‌شود که متصف به صفات بزرگان و اخلاق عالی، درخشان و ارجمند باشد که رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در دنیا و آخرت از بنی آدم افضل و بهتر‌اند، اما در دنیا بدلیل اینکه متصف به اخلاق بزرگ، بلند همت و بزرگوار بوده‌اند و در آخرت نیز بدلیل اینکه جزاء و پاداش با توجه به اخلاق و صفات داده می‌شود، پس اگر در دنیا به لحاظ اخلاق و صفات از بنی آدم پیشی گرفته و افضل‌تر اند در آخرت نیز مراتب و درجات ایشان بهتر و افضل‌تر خواهد بود.
رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید: «أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ وَلاَ فَخْرَ». تا امتشان مقام و منزلت ایشان را نزد پروردگارش بدانند و معمولاً مناقب، صفات برجسته و فضایل بخاطر افتخار و غرور و تکبر بر دیگران بیان می‌شود ولی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بخاطر اینکه این توهم را از ذهن افرادی که از روی نادانی فکر می‌کنند که بخاطر افتخار و غرور این را گفته‌اند بیرون ببرند لذا در دنباله می‌فرمایند: «وَلاَ فَخْرَ»[4].
از صفات ویژه دیگر حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم این است که پرچم حمد بدست ایشانست و همه در زیر این پرچم قراردارند. آدم علیه السلام بنا به فرموده رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم : «أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَلا فَخَرَ، وَأَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الأَرْضُ، وَأَوَّلُ شَافِعٍ وَمُشَفَّعٍ، بِيَدِي لِوَاءُ الْحَمْدِ، تَحْتِي آدَمُ فَمَنْ دُونَهُ»[5].
«من سید و بزرگ بنی آدم در روز قیامت هستم و اولین کسی هستم که در روز قیامت زمین بر او شکافته می‌شود، و من از قبر بیرون می‌آیم و اولین کسی هستم که طلب شفاعت می‌کنم و اولین کسی هستم که به شفاعت اوجواب داده می‌شود، پرچم حمد در روز قیامت بدست من است و آدم علیه السلام و غیر او همه در زیر پرچم من قرار دارند. پرچم حمد در دست من است یعنی اول وآخر از من بخاطر شفاعت عظمی (بزرگ) تشکر و قدردانی می‌کنند و مثل اینکه حمد فقط برای من است».
از خصوصیات دیگر آن حضرت صلی الله علیه و آله و سلم : اولین کسی که در روز قیامت زمین بر او شق می‌شود و از قبر بیرون می‌آید، رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم است، و اولین کسی که طلب شفاعت می‌کند و اولین کسی به شفاعت او جواب داده می‌شود، رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم است و شفاعت بزرگ (عظمی) و مقام محمود که اول و آخر به اوغبطه می‌خورند برای رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم است.
ابن عمر رضی الله عنهما می‌گوید: مردم در روز قیامت در حالی که به زانو افتاده‌اند، هر امتی دنبال پیامبر خود می‌گردد می‌گویند: ای فلانی شفاعت کن، ای فلانی شفاعت کن، تا اینکه شفاعت به حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم داده می‌شود، این همان رمزی است که خداوند مقام محمود را به او عطا می‌کند. بخاری این قول را روایت کرده است.
از جمله خصوصیات دیگر همانا به ما دستورداده شده که بعد از تمام اذان‌ها از خداوند برای او طلب وثیقه بکنیم عبدالله بن عمرو بن عاص رضی الله عنهما می‌گوید: او از پیامبرشنیده است که فرموده‌اند:
«إِذَا سَمِعْتُمُ الْمُؤَذِّنَ فَقُولُوا مِثْلَ مَا يَقُولُ ثُمَّ صَلُّوا عَلَىَّ فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَىَّ صَلاَةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ بِهَا عَشْرًا ثُمَّ سَلُوا اللَّهَ لِىَ الْوَسِيلَةَ فَإِنَّهَا مَنْزِلَةٌ فِى الْجَنَّةِ لاَ تَنْبَغِى إِلاَّ لِعَبْدٍ مِنْ عِبَادِ اللَّهِ وَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ أَنَا هُوَ فَمَنْ سَأَلَ لِىَ الْوَسِيلَةَ حَلَّتْ لَهُ الشَّفَاعَةُ». [أخرجه مسلم][6].
«هرگاه صدای موذن را شنیدید پس شما هم آنچه را که او می‌گوید تکرار کنید، سپس بر من صلوات و درود بفرستید، زیرکسی که بر من یک درود بفرستد خداوند 10 مرتبه بر او صلوات خواهد فرستاد. سپس از خداوند مقام وسیله را طلب نمایید زیرا وسیله یک مقامی است در بهشت، نیست مگر برای بنده‌ای از بندگان خدا، و امیدوارم که آن بنده، من باشم،هرکس برای من، از خداوند طلب وسیله بکند، شفاعت من درحق او حتمی است».
از دیگر خصوصیات حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بخاطراحترام و اکرام از ایشان، هیچوقت با اسم نام برده نمی‌شود، خداوند تبارک و تعالی هنگامی که می‌خواهد ایشان را مورد خطاب قرار دهد به او احترام گذاشته و او را با قشنگ‌ترین نام‌ها و زیباترین صفات مورد خطاب قرار می‌دهد: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ﴾، ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ﴾ و این خصوصیت برای هیچیک از انبیاء وجود نداشته و فقط با نام‌های خودشان مورد خطاب قرارگرفته‌اند: ﴿يَٰٓـَٔادَمُ ٱسۡكُنۡ﴾ [البقرة: 35]. ﴿إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ﴾ [المائدة: 110]. ﴿يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّيٓ أَنَا ٱللَّهُ﴾ [القصص: 30]. ﴿يَٰنُوحُ ٱهۡبِطۡ بِسَلَٰمٖ﴾ [هود: 48]. ﴿يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ ١٠٤ قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآ﴾ [الصافات: 104-105]. ﴿قَالُواْ يَٰلُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ﴾ [هود: 81]. ﴿يَٰزَكَرِيَّآ إِنَّا نُبَشِّرُكَ﴾ [مریم: 7]. ﴿يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰكَ خَلِيفَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾ [ص: 26]. ﴿يَٰيَحۡيَىٰ خُذِ ٱلۡكِتَٰبَ بِقُوَّةٖ﴾ [مریم: 12].
خداوند متعال از اینکه پیامبر فقط با اسم مورد خطاب واقع شود یا نام برده شود، نهی کرده است و می‌فرماید:
﴿لَّا تَجۡعَلُواْ دُعَآءَ ٱلرَّسُولِ بَيۡنَكُمۡ كَدُعَآءِ بَعۡضِكُم بَعۡضٗا﴾ [النور: 63].
«(ای مومنان) دعوت پیغمبر را درمیان خویش (برای اجتماع و شرکت در کارهای بزرگ) همسان دعوت برخی از برخی از خود بشمار نیاورید».
از صفات دیگر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم این است که کلیه معجزه‌های پیامبران از بین رفته و فراموش شده‌اند اما معجزه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم که همان قرآن کریم است تا روز قیامت باقی است و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید:
«مَا مِنَ الأَنْبِيَاءِ مِنْ نَبِىٍّ إِلاَّ قَدْ أُعْطِىَ مِنَ الآيَاتِ مَا مِثْلُهُ آمَنَ عَلَيْهِ الْبَشَرُ وَإِنَّمَا كَانَ الَّذِى أُوتِيتُ وَحْيًا أَوْحَى اللَّهُ إِلَىَّ فَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ أَكْثَرَهُمْ تَابِعًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[7].
«از پیامبران که آیات خداوندی به آن‌ها داده شده مردم در برابر آن‌ها تسلیم شده و ایمان آورده‌اند اما آنچه که به من داده شده قرآن و وحی الهی است امیدوارم که در روز قیامت پیرو من بیشتر باشد».
از جمله این خصوصیات این است کتابی که بر او نازل شده است، خداوند تضمین بقا و حفاظت از تحریف آن را خود کرده است. می‌فرماید: ﴿إِنَّا نَحۡنُ نَزَّلۡنَا ٱلذِّكۡرَ وَإِنَّا لَهُۥ لَحَٰفِظُونَ ٩﴾ [الحجر: 9].
«ما خود قرآن را فرستاده‌ایم و خود ما پاسدار آن می‌باشیم (و تا روز رستاخیز آن را از دستبرد دشمنان و از هرگونه تغییرو تبدیل زمان محفوظ و مصون می‌داریم)».
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دریک حدیث قدسی می‌فرماید:
«وَأَنْزَلْتُ عَلَيْكَ كِتَابًا لاَ يَغْسِلُهُ الْمَاءُ تَقْرَؤُهُ نَائِمًا وَيَقْظَانَ»[8]. مسلم از حدیث عیاض پسر حمار رضی الله عنه روایت کرده است.
«کتابی را برتو نازل کرده‌ام که آب نمی‌تواند آن را پاک کند و در خواب و بیداری می‌توانی آن را بخوانی (در هر حال می‌توانی آن را بخوانی)».
از صفات دیگر: جابر بن عبدالله انصاری رضی الله عنه می‌گوید: که رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است:
«أُعْطِيتُ خَمْسًا لَمْ يُعْطَهُنَّ أَحَدٌ قَبْلِى كَانَ كُلُّ نَبِىٍّ يُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّةً وَبُعِثْتُ إِلَى كُلِّ أَحْمَرَ وَأَسْوَدَ وَأُحِلَّتْ لِىَ الْغَنَائِمُ وَلَمْ تُحَلَّ لأَحَدٍ قَبْلِى وَجُعِلَتْ لِىَ الأَرْضُ طَيِّبَةً طَهُورًا وَمَسْجِدًا فَأَيُّمَا رَجُلٍ أَدْرَكَتْهُ الصَّلاَةُ صَلَّى حَيْثُ كَانَ وَنُصِرْتُ بِالرُّعْبِ بَيْنَ يَدَىْ مَسِيرَةِ شَهْرٍ وَأُعْطِيتُ الشَّفَاعَةَ»[9]. [بخاری و مسلم این حدیث را اخراج کرده‌اند].
«پنچ چیز به من داده شده که قبل از من به هیچکس نداده‌اند، هر پیامبری فقط برای قوم خود مبعوث می‌شد ولی من برای هر سرخ و سیاهی یعنی برای تمام مخلوقات (انس و جن) مبعوث شده‌ام. غنائم جنگی برای من حلال است درحالیکه برای هیچکدام از پیامبران قبل از من حلال نبود، زمین برای من پاک، پاک کننده و جای سجده قرار داده شد. هرجا نماز فرا رسید، هر فردی هنگام نماز می‌تواند هرجا که باشد نماز خود را به جای آورد (ولی برای پیغمبران قبل اینگونه نبود فقط می‌توانستند در عبادتگاه‌های مخصوصی نماز بخوانند). بوسیله ترس نیز تا فاصله یک (ماه) از دشمن یاری شده‌ام. (یعنی دشمن در فاصله یک ماه از دیدن من می‌ترسد)، به من شفاعت داده شده (منظور شفاعت عظمی) است». [بخاری و مسلم این حدیث را اخراج کرده‌اند].
[1]- صحيح ابن حبان بترتيب ابن بلبان، حققه وخرج أحاديثه وعلق عليه: شعيب الأرنؤوط: 14/135،392، رقم حدیث: 6242،6475، عن واثلة بن الأسقع.
[2]- سنن الترمذي: 5/308) رقم حدیث: 3148.
[3]- صحیح مسلم: 4/1782، رقم حدیث: 2278.
[4]- بداية السول في تفضيل الرسول صلی الله علیه و آله و سلم وشرف وكرم، تالیف: العلامة العزّ بن عبدالعزيز بن عبدالسلام السلمي.
[5]- صحیح ابن حبان بترتیب ابن بلبان: 14/398، رقم حدیث: 6478، و مسند ابی یعلی، دارالبشیر: 13/480، رقم حدیث: 7493.
[6]- صحیح مسلم: 1/288،289، رقم حدیث: 384.
[7]- صحیح بخاری: 6/97، و صحیح مسلم: 1/134، رقم حدیث: 152.
[8] - صحیح مسلم: 4/2197، رقم حدیث: 2865.
[9] - صحیح بخاری: 1/86 و صحیح مسلم: 1/370، رقم حدیث: 521.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر