روایات ابوهریره از طرق شیعه
از شیعیانی که با طرق خود از ابوهریره روایت کردهاند می‌توان به افراد ذیل اشاره کرد:
شیخ شیعه مفید متوفای سال (413هـ).
محمدبن علی‌بن حسین بن بابویه قمی ملقب به صدوق متوفای (381هـ).
محمدبن حسن طوسی ملقب به شیخ الطائفه (م 460هـ).
محمدبن علی‌بن عثمان کراجکی (م 449هـ).
قطب‌الدین راوندی (م 573هـ).
محمدبن محمدبن اشعث در الجعفریات([1]).
جعفربن احمد قمی.
شریف زاهد محمدبن علی حسینی.
محی‌الدین ابی‌حامدبن علی‌بن زهره حسینی و غیره.
و اینک بعضی از روایاتی که با سندهای خاص خود روایت کردهاند ذکر می‌شود:
اول: اسانید شیخ مفید
1- مفید در «أمالی»، ص 111 از حسین بن محمد تمار و او از محمدبن قاسم و او از موسی‌بن محمد خیاط و او از اسحاق بن ابراهیم خراسانی و او از شریک و او از عبدالله‌بن عمر و او از ابی‌سلمه و ابی‌سلمه از ابوهریره روایت میکند که گفت ... حدیث و (البحار، 18/5).
2- مفید در أمالی، ص 317 از ابوبکربن محمدبن عمر جعابی و او از ابوجعفر محمد بن صالح قاضی و او از مسروق بن مرزبان و او از حفص و او از عاصم‌بن ابی بعثمان و او از ابوهریره روایت میکند که گفت: پیامبر خدا ص فرمود .... تا آخر حدیث.
3- و همچنین مفید در أمالی، ص 111-112 از ابوبکر بن محمدبن عمر جعابی و او از محمدبن یحیی و او از سلیمان بن زیاد مروزی و او از عبیدالله بن محمد عیسی و او از حمادبن سلمه و او از ایوب و او از ابی‌قلابه و او از ابوهریره روایت میکند که گفت: پیامبر خدا ص فرمود ....».
دوم: اسانید شیخ صدوق
1- صدوق از عبدالله بن حامد و او از حسن بن محمدبن اسحاق و او از حسین بن اسحاق دقاق و او از عمربن خالد و او از عمربن راشد و او از عبدالرحمن بن حرمله و او از سعیدبن مسیب و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 18/106-107).
2- صدوق در معانی الاخبار، ص 80 و 98 از قاسم بن محمدبن احمد همدانی و او از احمدبن حسین و او از ... عطاء بن یسار و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (بحار الانوار، 22/238).
3- صدوق در اکمال الدین، ص 136 از محمدبن عمر بغدادی و او از محمدبن حسن بن حفص و او از .... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... و (البحار، 23/132).
4- صدوق از ابراهیم بن هارون و او از ... اسماعیل‌بن جعفر و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت .... » (البحار، 27/5).
5- صدوق در الخصال از خلیل بن احمد و او از ... از ابی‌سعید خدری و او از ابوهریره روایت میکند([2]).
6- صدوق در الخصال از خلیل بن ابی‌العباس سراج و او از قتیبه و او از ... عبدالله بن عمر و ابوهریره روایت میکند که ... ([3]).
7- صدوق در الخصال از خلیل بن احمد و از معاذ و او از ... داود اودی و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت پیامبر ص فرمود ...»([4]).
8- صدوق در الخصال از خلیل‌بن صاعد و او از اسحاق بن شاهین و او از ... قعقاع بن لجلاج و او از ابوهریره و ابوهریره از پیامبر ص روایت میکند که ... ([5]).
9- صدوق در الخصال از خلیل‌بن احمد و او از ابی‌العباس سراج و او از ... سعید مقبری و او از ابوهریره روایت میکند ....»([6]).
10- صدوق در الخصال از ابن بندار و او از جعفربن محمدبن نوح و او از ... سعیدبن ابی‌المقبری و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 76/68).
11- صدوق در الخصال از خلیل و او از محمدبن معاذ و او از علی‌بن خرم ... از سعید غنوی و او از ابوهریره روایت میکند ... ([7]).
12- صدوق در الخصال از محمدبن عبدالله شافعی و او از محمدبن جعفر بن اشعث و او از ... ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 76/98).
13- صدوق در الخصال از خلیل و او از ابن معاذ و او از ... عبیدالله و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند([8]).
14- صدوق در الخصال از خلیل و او از ابن منیع و او از ... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که ... ([9]).
15- صدوق در الخصال از خلیل و او از ابی‌صاعد و او از ... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند ... ([10]).
16- صدوق در الخصال از محمدبن ابی‌عبدالله و او از ... عمربن تیهان او از ابوهریره روایت میکند (البحار، 104/102).
17- صدوق در الخصال از قاسم بن محمد و او از ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 104/253).
18- صدوق در ثواب الاعمال از ابن متوکل و او از محمدبن جعفر و او از ... ابی‌سلمه بن عبدالرحمن و او از ابوهریره و عبدالله بن عباس روایت میکند که گفتند .... ([11]).
19- صدوق در ثواب الاعمال از محمدبن موسی بن متوکل و او از محمد بن جعفر و او از موسی بن عمران از ابوهریره و ابن عباس روایت میکند ... ([12]).
20- صدوق در ثواب الاعمال از محمدبن موسی بن متوکل و او از ... ابی‌سلمه و او از عبدالرحمان و او از ابوهریره و عبدالله بن عباس روایت میکند ... ([13]).
21- صدوق در ثواب الاعمال از ابن الولید و او از صفا و او از ... ابی‌جبیر و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 96/253).
22- صدوق در أمالی خود از حسن بن عبدالله بن سعید و او از ... علاء بن عبدالرحمن و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 72/36 و 75/143).
23- صدوق در العلل از ابی‌هیثم عبدالله بن محمد و او از ... سعید بن مسیب و او از ابی‌هریره روایت میکند که گفت .... (البحار، 83/15).
24- صدوق در العلل از ابن ادریس و او از ... ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 103/142).
25- صدوق در التوحید، ص 26، ح25 از ابوالحسن احمدبن محمدبن غالب انماطی و او از ... عطاء بن یسار و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... .
سوم: اسانید کراجکی در کنز الفوائد
1- در 1/148 او از ابوالحسن بن احمد بن علی‌بن حسن بن شاذان و او از ... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... ([14]).
2- و در جلد 1/207 از قاضی ابوالحسن محمدبن علی‌بن محمد ازدی از ابوزید عمروبن احمد عسکری و او از ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... .
چهارم: اسانید شیخ طوسی
1- طوسی در أمالی از ابوعمرو و او از ... سعید و او از ابی‌هریره روایت میکند که گفت ... ([15]).
2- از مفید و او از محمدبن حسن مقری و او از ... عاصم بن کلیب و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 41/34).
3- طوسی در أمالی از اباعمر و او از ... ابی‌حازم و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 43/264).
4- طوسی در أمالی به روایت از جماعتی و آنها از ابی‌المفضل و او از ... محمدبن زیاد و او از ابوهریره روایت میکند که گفت([16]).
5- طوسی در أمالی از ابن مخلد و او از محمدبن عمرو بختری و او از ... ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 71/389-390).
6- طوسی در أمالی از مفید و او از محمدبن مظفر و او از ... سعید و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 72/64).
7- طوسی در أمالی می‌گوید که گروهی از ابی‌المفضل و او از ... ابی‌رافع و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 74/368).
8- طوسی در أمالی از مفید و او از جعابی و او از ... ابی‌عثمان و او از ابی‌هریره روایت میکند که گفت ... ([17]).
9- طوسی در أمالی از ابن شیخ و او از پدرش و او از ... زیاد و او از ابوهریره روایت میکند (البحار، 80/267).
10- طوسی در أمالی از ابن شیخ و او از ... از حسن و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 81/313).
11- طوسی در أمالی از مفید و او از تمار و او از ... سهیل بن عبدالله و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 75/100).
12- طوسی در أمالی از مفید و او از محمدبن حسن و او از .... عبدالرحمان و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 75/100).
13- طوسی در أمالی از ابن مخلد و او از ... عبیدالله و او از پدرش و او از ابی‌هریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 75/189).
14- طوسی در أمالی از محمدبن عبدالغنی بن سعیدبن عثمان بن محمد سمرقندی و او از .... سعید مقبری و او از ابوهریره روایت میکند که گفت (البحار، 75/310).
15- طوسی در أمالی از مفید و او از حسین بن علی تمار و او از ... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند که .... .([18])
16- طوسی در أمالی از مفید و او از حسین بن علی تمار و او از ... مقبری و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 87/207).
17- طوسی در أمالی از محمدبن محمد بن مخلد و او از ... ابن مقبری و او از ابوهریره روایت میکند که ... ([19]).
18- طوسی در أمالی با اسناد به رقاشی و او به روایت از پدرش و او از ... ابی‌سعید و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند ... ([20]).
19- طوسی در أمالی از ابن بشران و او از ... ابی‌زرعه و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 96/178).
20- طوسی در أمالی از مفید و از جعابی و او از ... ابی‌قلابه و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 96/366 و 97/17).
21- طوسی در أمالی از ... حماد و او از ... ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند که ... (البحار، 96/366).
22- طوسی در أمالی از حفار و او از ابی‌القاسم دعبلی و او از ... سعیدبن مسیب و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (البحار، 104/253-254).
23- طوسی در أمالی از محمدبن محمدبن مخلد و او از ... از ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 66/231، المستدرک، 16/421-424).
پنجم: اسانید شیخ ابن راوندی
1- ابن راوندی در کتاب النوادر از احمدبن محمد و او از ... محمدبن عمروبن مذعوره و او از ابی‌هریره روایت میکند ... (البحار، 96/346، المستدرک، 7/481-482).
2- و ابن راوندی در کتاب النوادر از عبدالجبار بن احمد و او از ... سهیل بن مالک و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند ... (البحار، 96/348، المستدرک، 7/426).
3- ابن راوندی در کتاب النوادر از وراق از ... ابی‌صالح و او از ابوهریره روایت میکند (البحار، 96/350، المستدرک، 7/429).
4- و همچنین ابن راوندی در کتاب النوادر از احمدبن عمران بن موسی و او از ... ابی‌سلمه و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 7/428).
ششم: اسانید اسماعیل بن موسی
1- اسماعیل‌بن موسی بن جعفر در الجعفریات از ابوالحسن علی‌بن عبدالصمد هاشمی و او از محمدبن سیرین و او از ابی‌هریره روایت میکند ... ([21]).
2- در الجعفریات از محمدبن برید روایت شده و او از ... عطاء و او از ابی‌هریره روایت میکند که ... (المستدرک، 8/210).
3- در الجعفریات آمده که محمدبن اشعث از ... ابراهیم بن ربیعه و او از ابوهریره روایت میکند که ... ([22]).
4- در الجعفریات از عبدالله و او از محمدبن اشعث و او از ... عجلان و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 12/339-340).
5- در الجعفریات آمده که عبدالله از محمدبن اشعث و او از ... عطاء و او از ابی‌هریره روایت میکند که گفت ... ([23]).
6- در الجعفریات از شریف ابی‌الحسن علی بن عبدالصمد بن عبیدالله هاشمی و او از ... سعیدبن مسیب و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 13/281-282).
7- در الجعفریات از عبدالله و او از محمدبن اشعث و او از ... عطاء و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... ([24]).
8- در الجعفریات از شریف ابی‌الحسن علی‌بن عبدالصمد بن عبیدالله هاشمی روایت است که او از ابی‌بکر محمدبن عبدالله بن محمدبن صالح ابهری و او از ... محمد بن سیرین و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 16/237).
هفتم: اسانید جعفر بن احمد قمی
1- جعفربن احمد قمی در الاخبار المسلسلات می‌گوید: محمدبن علی‌الحسین به ما گفت و دستش را در دست من گذاشت و گفت عتاب بن محمدبن عتاب ابوالقاسم دستش را در دست من گذاشت و گفت احمدبن محمدبن عمار در بغداد به ما گفت که .... عبیدالله به رافع گفت ابوهریره دستش را در دست من گذاشت و گفت پیامبر ص دستش را در دست من گذاشت و گفت ... (البحار، 57/104).
هشتم: اسانید شیخ محمدبن علی حسینی
1- شیخ محمدبن علی حسینی در کتاب التعازی با سند خود از سهیل بن ابی‌صالح و او از پدرش و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 2/246).
نهم: اسانید شیخ محی‌الدین ابن اخی ابن ابی‌زهره
1- ابن زهره در اربعین از ابی‌المحاسن یوسف بن رافع و او از .... موسی‌بن وردان و او از ابوهریره روایت میکند ... ([25]).
2- ابن زهره در اربعین از قاضی امام شیخ الاسلام ابوالمحاسن یوسف بن رافع بن تمیم روایت میکند و او از ... عثمان بن ابی سوده و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 10/375).
3- ابن زهره در اربعین از امام ابوالمحاسن یوسف بن رافع بن تمیم و او از ... عطاء و او از ابوهریره روایت میکند که گفت ... (المستدرک، 17/290).
و دیگر اسانیدی که از طریق آن از ابوهریره روایت کردهاند، ما به اختصار این اسانید را ذکر کردیم و اسانید زیادی هست که حر عاملی در کتابش وسائل الشیعه آورده است و ما برای آنكه بحث طولانی نشود از ذكر آن خودداری نمودیم. هیچ کتابی از کتاب‌های شیعه نیست مگر آن که در آن از روایات ابوهریره استدلال کردهاند، و روایات او بیشتر ابواب فقه را در عقاید و عبادات و معاملات ... فراگرفته است. به اضافه این اصحاب و تابعین نیز از او روایت کردهاند و امام بخاری می‌گوید هشتصد نفر از اهل علم و فقه از او روایت کردهاند. این چه مفهومی دارد؟ مفهومش این است که تمدن اسلامی و علما و فقها و دعوتگران و ائمه آن، علم و دانش خود را از ابوهریره فراگرفته‌اند و شالوده و اساس این فرهنگ و تمدن و دانش روایات ابوهریره است. و احادیثی که او روایت کرده اساس علم و فقه هستند و علماء در اجتهادات خود در همه موارد از توحید گرفته تا معاملات و اخلاق و فضایل و دیگر امور دین بر احادیثی اعتماد کرده و از احادیثی استناد ورزیده‌اند که ابوهریره روایت کرده است.
این از ناحیه علمی و تئوری است اما از ناحیه اجرایی و عملی باید تعجب کنی ای عبدالحسین!! بدان که از زمانی که پیامبر ص به ملکوت اعلی پیوسته است تا به امروز و تا روز قیامت هر مرد و زن مسلمانی که خدا را عبادت میکند و به عقیده اسلامی معتقد است، می‌بینی که عبادت او بر اساس احادیثی شکل گرفته که ابوهریره از پیامبر ص روایت کرده است.
پس ابوهریره بزرگترین کانال دسترسی مسلمین به احادیث پیامبر ص است و بزرگترین تأثیر را در رفتار مردم دارد این به خاطر خصوصیت ذاتی ابوهریره نیست، و بلکه به خاطر آن است که خداوند افتخار بزرگ رساندن احادیث پیامبرص را به مردم به او عنایت کرده است ... و پیامبر ص برای او دعا کرد که مسلمین او را دوست بدارند چون این محبت انگیزه‌ای می‌شود تا مؤمنان همه احادیثی که ابوهریره از پیامبر ص روایت کرده را فرابگیرند، زیرا وقتی شنونده، گوینده را دوست داشته باشد به حرف‌هایش گوش فرامی‌دهد، و شما وقتی از یک سخنران خوشتان نیاید گرچه او حرف‌های خوبی بزند دوست نخواهی داشت که به سخنانش گوش بدهی اما اگر او را دوست داشته باشی کاملاً به حرف‌هایش گوش می‌دهی. و همین کافی است که علمای شیعه روایات زیادی از ابوهریره روایت کردهاند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر