درس دوم:
بیان معنای (محمد رسول الله)
گواهی دادن به اینکه محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرستادۀ الله عزوجل است، نیاز به نکات زیر دارد:
بنده باید ایمان داشته باشد که الله عزوجل پیامبرش محمد صلی الله علیه و آله و سلم بن عبد الله بن عبدالمطلب را به مقام پیامبری بسوی همه انسان‌ها و جنیات برگزید، تا آن‌ها را به عبادت الله یکتا دستور دهد و از چیزهایی که به جز الله تعالی مورد پرستش قرار می‌گیرند منع نماید، و احکام و مسایل دین را به آنان بیان نماید. همچنان بنده مسلمان باید ایمان داشته باشد که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بنده و فرستادۀ الله عزوجل است و مستحق این نیست که کسی ایشان را پرستش کند. همچنان در مدح و ثنای آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم نباید غلو و زیاده روی صورت گیرد، به گونۀ که صفات و خصوصیاتی که خاص به الله عزوجل است، به ایشان داده شود.
از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت است که او از عمر بن خطاب رضی الله عنه شنید که از بالای منبر چنین می‌فرمود: از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شنیدم که می‌فرمود: «لاَ تُطْرُونِي، كَمَا أَطْرَتْ النَّصَارَى ابْنَ مَرْيَمَ، فَإِنَّمَا أَنَا عَبْدُهُ، فَقُولُوا عَبْدُ اللَّهِ، وَرَسُولُهُ».[1]
«در مدح و ستایش من از حد تجاوز نکنید، همان گونه که نصاری دربارۀ عیسی علیه السلام غلو و زیاده‌‌روی کردند (و بعضی از صفات الوهیت را به او دادند)، بگویید: بنده الله و رسول او».
همچنان گواهی دادن به اینکه محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرستادۀ الله عزوجل است، سه امری بزرگ را بر بنده لازمی می‌گرداند که عبارت‌اند از :
1- محبت و احترام پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، بلکه بر هر مسلمان لازم است که محبت آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم را مقدم بر محبت جان و مال و فرزندان‌شان بداند. از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ، حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ».[2]
«ایمان کسی از شما کامل نمی‌گردد تا اینکه مرا از پدر، فرزند، و تمام مردم بیشتر دوست نداشته باشد».
2- تصدیق نمودن آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم در امور غیبی و دیگر اموریکه به ما بیان نموده است، زیرا هر سخن و فرمودۀ که از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ثابت شده باشد؛ حق و راست است.
3- اطاعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، به این معنا که مسلمان باید مطابق اوامر آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم عمل نماید و از اموریکه منع نموده اجتناب ورزد.
بدون شک گواهی دادن به اینکه محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرستادۀ الله عزوجل است، اصل و اساسی بزرگی از اصول دین اسلام به شمار می‌رود، و تا اینکه بنده به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم گواهی نداده و آن را تصدیق نکند، مسلمان شمرده نشده وارد اسلام نمی‌گردد. و اگر بنده مرتکب عملی شود که با این گواهی دادن منافات داشته و خلاف آن باشد، مسلمان شمرده نمی‌شود، بلکه کافر و مرتد و خارج از دین اسلام است.
اموری که باعث باطل شدن کلمۀ (محمد رسول الله) می‌گردد:
1- دشمنی با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، و دشنام دادن ایشان، و تمسخر به شخصیت ایشان، و مسخره نمودن امور و مسایل دینی را که آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم بما آورده است. و اگر کسی چنین اعمالی را مرتکب شود، به رسالت آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم کافر گردیده است. الله متعال می‌فرماید: ﴿فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا ٦٥﴾ [النساء: 65].
«اما، نه! به پروردگارت سوگند که آنان ایمان نمی‌آورند تا تو را در درگیری‌ها و اختلافات خود داور قرار ندهند، و سپس ملالی از داوری تو در دل خود نداشته و کاملاً تسلیم باشند».
2- انکار و تکذیب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و شک داشتن در صدق آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم ، زیرا شخص منکر و مشکوک را نمیتوان تصدیق کننده دانست، و کسیکه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را از صمیم قلب تصدیق نکند، به رسالت ایشان مؤمن محسوب نمی‌شود.
3- رویگردانی و سرکشی از اطاعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ؛ به این معنا که شخص بگوید: اطاعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بر من لازمی نیست و یا اینکه بطور مطلق از اطاعت آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم سر باز زده رویگردان گردد و در مورد اوامر و نواهی آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم بی‌پروا و سهل انگار بوده اهمیتی به آن قایل نشود.
اما آنکه به الله متعال و پیامبرش صلی الله علیه و آله و سلم ایمان دارد، لیکن مرتکب بعضی از گناهانی می‌شود که وی را از دایرۀ اسلام خارج نمی‌گرداند؛ چنین شخص از گنهکاران است و او را بخاطر گناهانش تکفیر نمی‌کنیم، بلکه از الله سبحان برایش عفو و مغفرت را تمنا داریم و بخاطر گناهانی که مرتکب آن شده بیم داریم که شاید دچار عذاب الهی گردد.
و کسی که مرتکب یکی از نواقض یا باطل کننده‌های اسلام گردد که گواهی دادن به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را باطل و نابود کند، چنین شخص مومن به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شمرده نمی‌شود، اگر چه آن را با زبان نطق کند. حکم چنین شخص، حکم منافقینی است که الله متعال در مورد‌شان فرموده است:
﴿إِذَا جَآءَكَ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ قَالُواْ نَشۡهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُۥ وَٱللَّهُ يَشۡهَدُ إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ لَكَٰذِبُونَ ١﴾ [المنافقون: 1].
«هنگامی‌که منافقان نزد تو می‌آیند می‌گویند: گواهی می‌دهیم که تو پیغمبر الله هستی. و الله می‌داند که تو فرستادۀ الله می‌باشی، و الله گواهی می‌دهد که منافقان دروغگویند».
لذا گواهی دادن بنده به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درست نمی‌شود تا آنکه به خواسته‌های این کلمه عمل نکند. مانند دوستی و محبت با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و تصدیق نمودن اموری که به ما خبر داده‌اند و فرمانبرداری تام از اوامر و نواهی آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم .
گواهی دادن به کلمه (محمد رسول الله) تنها این نیست که با زبان گفته شود، بلکه گواهی دادن به رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم راه و روش زندگی مسلمان را تعیین می‌کند و در عین وقت محور و مدار کردار و گفتار وی می‌باشد، و با تحقق یافتن آن، بنده مسلمان رستگار و سعادتمند می‌گردد.
الله تعالی عمل بنده را قبول نمی‌کند تا آنکه خاص وخالص بخاطر رضایت اوتعالی، و مطابق سنت و روش پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نباشد.
پس وقتی که اخلاص نیت، از نیازمندی‌ها و خواسته‌های کلمۀ (لا إله إلا الله) به شمار می‌رود، متابعت و پیروی از روش پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نیز از نیازمندی‌های گواهی دادن به رسالت آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم (محمد رسول الله) بشمار می‌رود.
بنابراین، بندۀ مسلمان پیرو واقعی اسلام شده نمی‌تواند تا آنکه با پروردگار خود مخلص و پیرو سنت و طریقت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نباشد.
و هر عملی که موافق با سنت و طریقت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نباشد، باطل و مردود است، بدلیل فرمودۀ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : «مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ».[3]
«هر کس عملی انجام دهد که از دستورات ما نباشد مردود است».
همچنان در صحیح مسلم، حدیثی که جابر بن عبد الله رضی الله عنه روایت نموده است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه می‌فرمودند: «اما بعد! همانا بهترین سخن کتاب الله است، و بهترین روش، روش محمدی است، و بدترین امور آن است که بدعت باشد و هر امری نوپیدا (بدعت) گمراهی است».
لذا شخص بدعت کار، در حقیقت از امر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم سرباز زده و نافرمانی ایشان را کرده است و راهی غیر هدایت آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم را در پیش گرفته و پیرو آن شده است، از این رو وی به خاطر آن بدعت، گمراه است.
بدعت دو قسم است:
* بدعتی که مسلمان را کافر و از دایرۀ اسلام خارج می‌سازد.
* بدعتی که مسلمان را فاسق می‌سازد.
بدعت‌هایی که مسلمان را کافر و از دایرۀ اسلام خارج می‌سازد آنست که وی مرتکب یکی از نواقض اسلام شود؛ مانند انجام دادن عبادتی برای غیر الله عزوجل ، یا انکار و تکذیب پروردگار یا پیامبرش صلی الله علیه و آله و سلم و غیره نواقض اسلام. شخصی که مرتکب چنین اعمالی می‌گردد، مرتد شده و از دین اسلام خارج می‌گردد. بطور مثال: ادعای برخی از فرقه‌های منسوب به اسلام که می‌گویند قرآن کریم ناقص یا تحریف شده است و یا مانند برخی از فرقه‌ها که می‌گویند بزرگان‌شان علم غیب را می‌دانند.
اما بدعتی که مسلمان را فاسق گردانیده ولی از اسلام خارج نمی‌کند مشتمل بر اموری غیر از نواقض اسلام است، مانند مشخص ساختن زمان یا مکانی برای عبادتی از عبادات، که در شریعت محمدی وارد نشده است. بطور مثال تجلیل نمودن مولود.
بدون شک هدایات و رهنمود‌های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بهترین راه هدایت بنده بوده کمال بنده و رستگاری وی نظر به پیروی وی از هدایات آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم می‌باشد. و به هر پیمانه بندۀ مسلمان پیرو راه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در امور زندگی خود باشد، به همان اندازه ثواب بزرگ را حاصل نموده حال و احوال او بهتر گردیده و به الله عزوجل نزدیک می‌شود و از شر گناهان و عقوبت‌های که بسبب مخالفت با راه و روش پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بروی مرتب می‌گردد، در امان می‌ماند.
وجز این نیست که دستورات و فرموده‌های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به خیر و مصلحت دنیوی و اخروی بنده تمام می‌شود، همچنین عمل و باورکردن اموریکه آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم امت را از آن منع و برحذر نموده‌اند، باعث تباهی و زیان بنده می‌گردد. بنده باید بداند که دوزخ به شهوات و آرزوها و بهشت به سختی‌ها پوشانیده شده است. پس کسی که به سخنان و فرموده‌های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم باور و یقین کامل داشته باشد، از هدایات ایشان پیروی نموده و از منهیات و خواهشات نفسانی نامشروعی که گاهی دل به آن میل می‌کند، اجتناب می‌ورزد، و بر سختی‌ها و مشکلاتی که شاید عاید وی گردد صبر و شکیبایی اختیار می‌نماید، زیرا وی از عواقب ناگوار بی‌صبری آگاه است. با چنین کار بندۀ مؤمن از عداب و شکنجۀ آخرت نجات می‌یابد، و اجر و پاداش بزرگ را حایز می‌گردد.
اما کسی که از دستورات و هدایات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم سر می‌پیچد و مرتکب محرماتی می‌شود که نفس به آن دستور می‌دهد؛ بعید نیست که گناهان، وی را دچار عقوبت‌های سخت دینی و دنیوی خواهد نمود.
الله متعال می‌فرماید: ﴿فَلۡيَحۡذَرِ ٱلَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنۡ أَمۡرِهِۦٓ أَن تُصِيبَهُمۡ فِتۡنَةٌ أَوۡ يُصِيبَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٌ ٦٣﴾ [النور: 63].
«پس آنانکه با فرمانش(پیامبر) مخالفت می‌کنند باید از این بترسند که بلای به آنان برسد یا اینکه عذاب دردناکی دچارشان شود».
پس گناه و مخالفت با اوامر الله عزوجل و رسول او صلی الله علیه و آله و سلم مسلمان را دچار فتنه‌ای در دین وی می‌کند که در نتیجه، ایمان او متزلزل شده باعث هلاکت وی گردد. و شاید هم به عذاب دنیوی یا اخروی یا عذاب در قبر دچار شود.
اما کسیکه از راه و برنامۀ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پیروی نموده و به مقتضای فرمان ایشان عمل می‌کند، چنین شخص در امن و امان و سکون و آرامش زندگی نموده نه غمگین و نه گمراه می‌شود و نه رنج می‌کشد؛ زیرا او راهی را در پیش گرفته که نه ترسی در آن است و نه غمی و نه گمراهیی و نه بدبختی - چه در دنیا و چه در آخرت- الله متعال می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ قَدۡ جَآءَكُمۡ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمۡ كَثِيرٗا مِّمَّا كُنتُمۡ تُخۡفُونَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَعۡفُواْ عَن كَثِيرٖۚ قَدۡ جَآءَكُم مِّنَ ٱللَّهِ نُورٞ وَكِتَٰبٞ مُّبِينٞ ١٥ يَهۡدِي بِهِ ٱللَّهُ مَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَهُۥ سُبُلَ ٱلسَّلَٰمِ وَيُخۡرِجُهُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِ بِإِذۡنِهِۦ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ ١٦﴾ [المائدة: 15-16].
«ای اهل کتاب! براستی که پیامبر ما پیش شما آمده است، (و) بسیاری از آنچه از کتاب پنهان می‌کردید برای شما بیان می‌کند و از بسیاری صرف نظر می‌نماید، همانا از طرف الله عزوجل برای شما نور و کتاب روشنگری آمده است. الله به وسیلۀ آن (کتاب)کسانی را که جویای خوشنودی او هستند به راه‌های امن و امان هدایت می‌نماید و آنان را به فرمان خود از تاریکی‌ها به‌سوی نور بیرون می‌آورد و آنان را به راه راست هدایت می‌کند».
الله سبحان پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله و سلم را مامور ساخت تا آنچه از سوی او نازل می‌گردد، به مردم برساند، و رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم این ماموریت را با شایسته‌ترین وجه انجام دادند همانگونه که اوتعالی می‌خواست. الله سبحان می‌فرماید:
﴿۞يَٰٓأَيُّهَا ٱلرَّسُولُ بَلِّغۡ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَ﴾ [المائدة: 67].
«ای پیامبر! آنچه را از جانب پروردگارت بر تو نازل شده است ابلاغ کن».
و الله متعال اطاعت و متابعت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را بر ما واجب نموده است چنان‌که فرمود:
﴿قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَيۡكُم مَّا حُمِّلۡتُمۡۖ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهۡتَدُواْۚ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ ٥٤﴾ [النور: 54].
«بگو: از الله فرمان برید، و از پیامبر (نیز) فرمان برید، اگر روی گردانند بر او چیزی واجب است که بر دوش وی نهاده شده است و بر شما هم انجام چیزی واجب است که بر دوش تان نهاده شده است. اما اگر از او فرمان برید، راه خواهید یافت. و بر پیامبر جز پیام‌رسانی آشکار نیست».
همانا امانتِ رساندن پیام الهی بر عهدۀ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم گذاشته شد، و ایشان هم آن را چنان‌که الله متعال می‌خواست ادا نمود و در جمع بزرگ صحابۀ کرام در حجة الوداع فرمود: آیا پیام الهی را رساندم؟ حاضرین گفتند: بلی. فرمود: پروردگارا! شاهد باش.
و ما هم گواهی می‌دهیم که آن‌حضرت صلی الله علیه و آله و سلم رسالت و پیام الله عزوجل را به تمام و کمال به مردم رساند و امانت را به شایسته‌ترین وجه ادا کرد و امت را نصیحت نمود و در راه الله عزوجل جهاد برحق نمود تا آنکه مرگ به سراغ‌شان رسید.
ما هم به نوبۀ خود امانت و مسؤلیت بزرگی را بر عهده داریم که عبارت است از پیروی و اطاعت تام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در ظاهر و باطن؛ پس هرکه این امانت را ادا و به عهد خود وفا نمود بدون شک که از رستگاران و نجات یافتگان خواهد بود و به پاداش بزرگی دست خواهد یافت. و کسیکه در این امانت بزرگ خیانت کرد و به عهد خود وفا ننمود بدون شک دستخوش زیان و خسارت بزرگی شده است. الله سبحان در این باره می‌فرماید:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَخُونُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ وَتَخُونُوٓاْ أَمَٰنَٰتِكُمۡ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٢٧﴾ [الأنفال: 27].
(ای مؤمنان! به الله و پیامبر خیانت نکنید و (نیز) در امانت‌های خودتان خیانت نکنید و خود می‌دانید (که نباید خیانت ورزید)».
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر