امام العصر انورشاه کشمیری رحمه الله در مورد خروج زنان به مساجد چنین می‌نگارند:
از بسیاری احادیث چنین مستفاد می‌گردد که زنان در زمان پیامبر صل الله علیه و آله و سلم به نماز جماعت شرکت می‌کردند و در این باره احادیث قولی نیز موجود است، چنانکه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: «لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللّهِ عَنِ الْمَسَاجِد». «کنیزهای خدا از مساجد منع نکنید»، لیکن با وجود این فقهاء کرام رحمهم الله محدودیت‌هایی قائل اند و متأخرین، خروج زنان را به مسجد مطلقاً ممنوع قرار داده اند، چنانکه این حدیث ابوداود که می‌فرماید: «عَنْ عَايِشَهَ رضی الله عنها قَالَتْ لَوْ أَدْرَكَ رَسُوْلُ اللّهِ صل الله علیه و آله و سلم مَا أَحْدَثَ النِّسَاءُ لَمَنَعَهُنَّ الْمَسْجِدَ كَمَا مُنِعَتْ نِسَاءُ بَنِى إِسْرَائِيلَ» «از حضرت عایشه رضی الله عنها روایت است که می‌فرماید: اگر رسول الله صل الله علیه و آله و سلم این زمانه را که زنان چیزهایی را احداث نموده اند درمی‌یافت, البته آنها را از آمدن به مساجد نهی می‌فرمود، همانگونه که زنان بنی اسرائیل منع شدند».
نیز ناخشنودی حضرت عمر رضی الله عنه از رفتن زوجه اش به مسجد چنانکه در صحیح بخاری آمده، و کراهیت خروج از ابن مبارک و فقهای دیگر این مطلب را تأیید می‌نمایند.
امام العصر علامه انورشاه کشمیری رحمه الله می‌فرمایند: در اینجا سری وجود دارد و آن این که من در شریعت اسلام ترغیب و تشویقی جهت حضور زنان در مساجد مشاهده نکرده‌ام، البته برخلاف آن احادیث زیادی روایت شده است، چنانکه حضرت عبدالله ابن مسعود رضی الله عنه از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم روایت می‌کند: «صَلاَةُ الْمَرْأَةِ فِى بَيْتِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاَتِهَا فِى حُجْرَتِهَا وَصَلاَتُهَا فِى مَخْدَعِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاَتِهَا فِى بَيْتِهَا»([1]). «نماز زن در خانه بهتر است از نمازی که در چهار دیواری خانه بخواند، و نمازش در اطاقی که داخل سالن است بهتر است از نمازی که در سالن بخواند».
این حدیث صراحت دارد بر این که رضایت پیغمبر صل الله علیه و آله و سلم این بوده که زنان به مسجد نروند، چنانکه در حدیثی دیگر می‌فرماید: «إن كان لا بد لهن من الخروج فليخرجن تفلات بدون زينة فلا يتعطرن فإن فعلن هن كذا وكذا». «اگر چاره‌ای به جز خروج ندارند، باید خروج‌شان کاملاً ساده و بدون آرایش باشد مواد خوشبو استعمال نکنند, اگر اینطور کردند آنها چنین و چنان هستند»([2]). یعنی اگر هدف عبادت و رضای خداست شرط همین است و اگر شخصی از این دستور سرپیچی کرد هدفش زنا و بدکاری است, نه عبادت.
علامه بدر عالم: می‌فرماید: «یکی دیگر از اسرار آنست که در حدیث حضرت ابوهریره رضی الله عنه مرفوعاً روایت شده: «خَيْرُ صُفُوفِ الرِّجَالِ أَوَّلُهَا، وَشَرُّهَا آخِرُهَا، وَخَيْرُ صُفُوفِ النِّسَاءِ آخِرُهَا، وَشَرُّهَا أَوَّلُهَا»([3]). «بهترین صف‌های مردان, صف اول و بدترین آن صف آخر است و بهترین صف‌های زنان، صف آخر و بدترین آن صف اول است».
این حدیث شاید در مرحله اول برای شخص تعجب آور باشد که نماز امر معروف و خوبی است این شر و بدی از کجا؟ لیکن بعد از کمی تفکر و تدبر درمی‌یابیم که این بدی در صفوف از ناحیه قرب مردان با زنان است، هر صفی از مردان یا زنان که با جنس مخالفش نزدیک باشد آن شر است، البته نه به این معنا که فی الحال خوب نیست، بلکه آن در شُرُف افتادن و لغزش خوردن است، گویا شر دور و برش را فرا گرفته و هرلحظه احتمال دارد در فتنه بیفتند.
این حدیث اشارةً بیان می‌کند که زنان در نماز جماعت شرکت نکنند، البته چون حاضرشدن به نماز جماعت کار معروفی بود, برای صاحب وحی مناسب نبود,که زنان را در زمان خود از این کار معروف و خوب باز دارد، لیکن از گفته‌های آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم چنین مفهوم می‌گردد که رضایت پیغمبر صل الله علیه و آله و سلم در عدم حضور بوده است([4]). اصحاب گرامی پیغمبر صل الله علیه و آله و سلم کاملاً متوجه این امر بودند و بعد از وفات آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم زنان را از آمدن به مسجد باز داشتند و به گفته رسول الله صل الله علیه و آله و سلم که فرمودند: «وَبُيُوتُهُنَّ خَيْرٌ لَهُنَّ» «خانههایشان برایشان بهتر است، عمل نمودند».
حضرت بلال رضی الله عنه پسر حضرت عبدالله بن عمر رضی الله عنهما در این مورد با پدرش اختلاف نظر داشت، حضرت عبدالله بن عمر رضی الله عنهما فرمود: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صل الله علیه و آله و سلم ائْذَنُوا لِلنِّسَاءِ إِلَى الْمَسْجِدِ بِاللَّيْلِ». «زنان را به شب اجازه دهید که به مسجد بروند»، پسرش فرمود: «وَاللَّهِ لاَ نَأْذَنُ لَهُنَّ يَتَّخِذْنَهُ دَغَلاً». «به خدا سوگند که ما به آنها این اجازه را نخواهیم داد، زیرا این بیرون‌رفتن از خانه برای آنها بهانه‌ای برای نزدیک‌شدن به فتنه است». چون این سخن در مقابل فرمودة رسول الله صل الله علیه و آله و سلم گفته شد حضرت ابن عمر رضی الله عنها به پسرش ناسزا گفت([5]).
در حدیثی دیگر آمده که زنی در زمان رسول الله صل الله علیه و آله و سلم جهت ادای نماز از منزل خارج شد، ناگهان مردی با او روبرو شد، او را بر زمین زد و خواسته اش را برآورده نمود([6]).
در اینجا این نکته قابل توجه است که شرایط بعد از حضرت رسول الله صل الله علیه و آله و سلم از زمان آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم تغییر یافته بود و حضرت بلال از پسر ابن عمر رضی الله عنهم که یک نفر جوان بود و از احوال دنیا آگاهی بیشتری داشت، بر این اعتقاد بود که خروج آنان حتی اگر جهت رفتن به مسجد باشد بازهم سبب فتنه و فساد می‌گردد، این کار خیر را بهانه گرفته، برخی از آن سوء استفاده می‌کنند، به همین علت اصحاب پیغمبر صل الله علیه و آله و سلم ماندن در خانه را برای زنان از رفتن به مساجد بهتر می‌دانستند.
دنیا در هیچ زمان از افراد فاسق و فاجر خالی نیست، در زمان آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم هم افرادی بودند که دنبال فتنه و فساد می‌گشتند. خداوند می‌فرماید:
﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُعۡجِبُكَ قَوۡلُهُۥ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَيُشۡهِدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلۡبِهِۦ وَهُوَ أَلَدُّ ٱلۡخِصَامِ ٢٠٤ وَإِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُفۡسِدَ فِيهَا وَيُهۡلِكَ ٱلۡحَرۡثَ وَٱلنَّسۡلَۚ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَسَادَ ٢٠٥﴾ [البقرة: 204–205]. «از انسان‌ها کسی هست که سخن او در باب زندگانی دنیا ترا به شگفت درمی آورد و خدا را به آنچه در دل وی هست گواه می‌گیرد، در صورتی که او سخت‌ترین ستیزندگانست و چون در زمین ریاست پیدا کند بشتابد تا در آنجا تباهی کند و زراعت و مواشی را نابود سازد و خدا تباه‌کاری را دوست ندارد».
شأن نزول آیه به این صورت است که أخنس بن شریق مردی فصیح و بلیغ بود، هرگاه در خدمت رسول الله صل الله علیه و آله و سلم می‌آمد، خود را حامی اسلام معرفی نموده، بسا اوقات به درد اسلام گریه می‌کرد، مردم تصور می‌کردند که مخلص‌تر از او کسی نیست، وقتی که از مجلس بلند می‌شد برخلاف اسلام و مسلمین کار می‌کرد، به رفقاء و همفکران خود دستور می‌داد که حیوانات مسلمین را بکشند، زراعت آنها را ویران کنند و زنان مسلمین را مسخره کنند و مسلمانان فقیر و تنگدست را آزار برسانند، خداوند با نزول این آیه راز او را افشاء نمود و او را مردی حیله‌گر معرفی نمود که در پی تخریب اسلام است, گرچه ظاهراً خود را مسلمان جلوه می‌دهد([7]).
بعضی می‌گویند: منظور از اهلاک حرث, زناکاری و از اهلاک نسل, لواطت است([8]). یعنی این شخص سبب ترویج فساد در جامعه بود و خداوند فساد و اهل آن را دوست ندارد.
حضرت عایشه رضی الله عنها زمانی که از احوال دنیا باخبر شد رأی شخص خود را چنین اظهار داشت: «لَوْ رَأَى رَسُولُ اللَّهِ صل الله علیه و آله و سلم مَا أَحْدَثَ النِّسَاءُ لَمَنَعَهُنَّ الْمَسْجِدَ كَمَا مُنِعَتْ نِسَاءُ بَنِى إِسْرَائِيلَ»([9]). «اگر رسول الله صل الله علیه و آله و سلم آنچه را که زنان احداث نموده‌اند می‌دید، آنان را از رفتن به مسجد باز می‌داشت، همانگونه که زنان بنی اسرائیل بازداشته شدند».
احادیث پیغمبر صل الله علیه و آله و سلم را در این باره می‌توان چنین دسته‌بندی نمود: 1- اذن مطلق. 2- محدودیت خروج به شب. 3- ممنوعیت خروج برای جمعه باستثناء عیدین. 4- جواز خروج برای عیدین. 5- کراهیت خروج برای عیدین. 6- تشویق و ترغیب زنان جهت نماز در منزل.
1- «عَنْ سَالِمٍ رضی الله عنه عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم إِذَا اسْتَأْذَنَتِ امْرَأَةُ أَحَدِكُمْ إِلَى الْمَسْجِدِ فَلاَ يَمْنَعْهَا»([10]). «از سالم از پدرش از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم روایت است که هرگاه همسر یکی از شما اجازه خواست که به مسجد برود آن را منع نکنید».
2- «عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رضی الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ وَلِيَخْرُجْنَ تَفِلاَتٌ»([11]). «از حضرت ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: کنیزان خدا را از مساجد خدا بازندارید و هرگاه خارج شدند باید بدون زینت و آرایش خارج شوند».
1- «عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما عَنِ النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: إِذَا اسْتَأْذَنَكُمْ نِسَاؤُكُمْ بِاللَّيْلِ إِلَى الْمَسْجِدِ فَأْذَنُوا لَهُنَّ»([12]). «از حضرت ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: هرگاه زنان شما به شب اجازه خواستند که به مسجد بروند آنان را اجازه بدهید».
2- «عَنْ اِبْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما عَنِ النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم لا تَمْنَعُوا نِسَاؤُكُمْ الْمَسَاجِدَ بِاللَّيْلِ»([13]). «زنان را از رفتن به مسجد به شب منع نکنید».
ممنوعیت خروج جهت نماز جمعه باستثناء عیدین
1- «عَنْ طَارِقِ بْنِ شِهَابٍ رضی الله عنه عَنِ النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: الْجُمُعَةُ حَقٌّ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ فِى جَمَاعَةٍ إِلاَّ أَرْبَعَةً عَبْدٌ مَمْلُوكٌ أَوِ امْرَأَةٌ أَوْ صَبِىٌّ أَوْ مَرِيضٌ»([14]) «طارق بن شهاب رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: جمعه حق و واجب است بر هر مسلمان که آن را با جماعت ادا کند، مگر بر چهار گروه: 1- غلام و برده. 2- زن. 3- پسر نابالغ. 4- مریض».
امام بیهقی رحمه الله می‌فرماید: این حدیث مرسل جید است و عبیدالله بن محمد العجلی آن را مسند شمرده و گفته طارق از ابی موسی روایت نموده است.
2- «قال إسماعيل بن عبد الرحمن بن عطية الأنصاري حدثتني جدتي أن النبي صل الله علیه و آله و سلم لما جمع نساء الأنصار في بيت فأتانا عمر فقام على الباب فسلم فرددنا عليه السلام فقال: أنا رسولُ رسولِ الله صل الله علیه و آله و سلم إليكن فقلنا مرحبا برسول الله و رسوله قال: أتبايعن على أن لا تشركن بالله شيئا و لا تسرقن و لا تزنين؟ قالت فلنا: نعم فمددنا أيدينا من داخل البيت و مد يده من خارج قالت: و أمرنا أن نخرج الحيض و العواتق في العيدين و نهينا عن اتباع الجنائز و لا جمعة علينا قال: قلت لها: ما الـمعروف الذي نهيتن عنه؟ قالت: النياحة »([15]).
«اسماعیل بن عبدالرحمن بن عطیه انصاری رضی الله عنهم می‌گویند: جده‌ام به من خبر داد که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم زنان انصار را در خانه‌ای جمع کرد، حضرت عمر رضی الله عنه نزد ما آمد، کنار دروازه ایستاد و سلام داد، ما جواب سلام را دادیم، فرمود: من قاصد رسول الله صل الله علیه و آله و سلم به سوی شما هستم، گفتیم: مرحبا به رسول الله صل الله علیه و آله و سلم و قاصدش، فرمود: آیا مایلید بیعت کنید, که با خدا کسی را شریک نسازید، دزدی و زنا نکنید، راوی می‌گوید: جواب دادیم: بله، آنگاه دست‌های‌مان را از داخل خانه دراز کردیم و حضرت عمر رضی الله عنه نیز دستش را از بیرون دراز نمود، راوی می‌گوید: در آن روز به ما دستور داده شد که روز عید, زنان حائضه و نیز دختران تازه بالغ را عیدگاه ببریم، از همراهی جنازه‌ها بازداشته شدیم و جمعه از ما ساقط شد، اسماعیل می‌گوید: به جده‌ام گفتم: از کدام کار معروف دیگر باز داشته شدید، گفت: نوحه‌گری».
3- «عَنْ اِبْنِ عَمْرِو الشيباني أَنَّه رَأَى عَبْدَ اللّهِ يُخْرِجُ النِّسَاءَ مِنَ الْمَسْجِدِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَيَقُولُ: اخْرُجْنَ إِلَى بُيُوتِكُنَّ خَيْرٌ لَكُنَّ»([16]). «از پسر عمرو الشیبانی روایت است که وی عبدالله بن مسعود رضی الله عنه را مشاهده نموده که زنان را روز جمعه از مسجد خارج می‌کرد و می‌گفت: به خانه‌های‌تان بروید که برایتان بهتر است».
4- «كَانَ لإِبْرَاهِيْم ثَلاثَ نِسْوَةٍ فَلَمْ يَكُنْ يَدَعُهُنَّ يَخْرُجْنَ إِلى جُمُعَةٍ وَلاَ جَمَاعَةٍ»([17]) «ابراهیم سه‌تا همسر داشت، آنان را اجازه نمی‌داد که به جمعه و جماعت بروند».
1- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللّهِ صل الله علیه و آله و سلم يُخْرِجُ بَنَاتِهِ وَنِسَاءَهُ إِلَى الْعِيدَيْنِ»([18]). «حضرت عبدالله بن عباس رضی الله عنهما می‌فرماید: رسول الله صل الله علیه و آله و سلم دختران و همسران خویش را برای عید خارج می‌کرد».
2- «عن علي رضی الله عنه قال: حق على كل ذات نطاق أن تخرج إلى العيدين ولم يكن يرخص لهن في شيء من الخروج إلا إلى العيدين»([19]). «حضرت علی رضی الله عنه می‌فرماید: بر هر صاحب نطاق (پیش بند زنان که در هنگام کارکردن در خانه بر کمر بندند) لازم است که برای عیدین خارج شود و برای هیچ خروجی غیر از عیدین اجازه نمی‌داد».
3- «عن علقمة والأسود كانا يخرجان نساءهم في العيدين ويمنعان هن من الجمعة»([20]). «حضرت علقمه و اسود رضی الله عنهما همسران خود را جهت رفتن به عیدین خارج می‌کردند و از جمعه آنان را منع می‌کردند».
***
1- «عن إبراهيم قال يكره خروج النساء في العيدين»([21]). «ابراهیم رحمه الله می‌فرماید: خروج زنان برای عیدین مکروه است».
2- «عن ابن عمر أنه كان لا يخرج نساءه في العيدين»([22]). «از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که او همسرانش را برای عیدین خارج نمی‌کرد».
3- «عن هشام بن عروة عن أبيه أنه كان لا يدع امرأة من أهله تخرج إلى الفطر ولا إلى أضحى»([23]). «هشام بن عروه از پدرش روایت می‌کند که وی هیچیک از زنان خانواده اش را اجازه نمی‌داد که برای عید فطر یا عید قربان بروند».
4- «كان القاسم أشد شيء على العواتق لا يدعهن يخرجن في الفطر والأضحى»([24]). «قاسم نسبت به دختران جوان تازه بالغ بسیار سخت می‌گرفت و اجازه خروج جهت عید فطر و عید قربان, به آنان نمی‌داد».
5- «عن إبراهيم قال كره للشابة أن تخرج إلى العيدين»([25]). «ابراهیم رحمه الله می‌فرماید: برای زن جوان مکروه است که برای عیدین برود».
6- «از ابن مبارک و سفیان ثوری - رحمهم الله - روایت است که در این زمان خروج زنان برای عیدین مکروه است»([26]).
تشویق و ترغیب زنان جهت نماز در منزل
1- «عن أم حميد قالت: قلت: يا رسول الله! يمنعنا أزواجنا أن نصلي معك ونحب الصلوة معك فقال رسول الله صل الله علیه و آله و سلم صلاتكن في بيوتكن أفضل من صلاتكن في حجركن وصلاتكن في حجركن أفضل من صلاتكن في الجماعة»([27]).
«ام حمید رضی الله عنها می‌فرماید: گفتم ای رسول خدا! شوهران ما نمی‌گذارند که ما همراه شما نماز بخوانیم، در حالی که ما دوست داریم همراه شما نماز بخوانیم، آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم فرمود: نماز شما در خانه‌های تان بهتر است از نمازی که در چهاردیواری بخوانید و نمازی که در چهاردیواری منزل بخوانید بهتر است از نمازی که در جماعت بخوانید».
در این حدیث دو نکته قابل توجه است: 1- منع ازواج , همسران‌شان را از رفتن به مسجد. 2- شکایت زنان و پاسخ رسول الله صل الله علیه و آله و سلم .
از این حدیث معلوم می‌گردد که احادیث اذن، به ابتدای اسلام محدود بوده تا حضور زنان در مساجد سبب تقویت ایمان آنان بگردد و از محضر رسول الله صل الله علیه و آله و سلم حد اکثر استفاده را ببرند، اما زمانی که علم و دانش شیوع بیشتری پیدا کرد نیازی به این نبود که زنان در مساجد حاضر شوند، آنگاه رسول ا لله صل الله علیه و آله و سلم به صورت تعریض و اشاره احادیثی را بیان فرمود و زنان را تشویق نمود که در خانه بمانند و آنجا به عبادت خدا مشغول شوند، از اینجا بود که اصحاب گرامی رضوان الله علیهم اجمعین متوجه شدند و برخی رفتن همسران‌شان را به مساجد ممنوع قرار دادند، زنان وقتی که با این ممانعت روبرو گشتند ناراض شدند و به محضر گرامی آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم شکایت نموده عرض کردند: یا رسول الله! شوهران ما این فضیلت را که ما همراه با شما نماز جماعت بخوانیم از ما گرفتند. آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم این عمل اصحاب گرامی را محکوم نکرد، بلکه با تشویق و ترغیب زنان جهت اداء نماز در خانه, عمل اصحاب رضوان الله علیهم اجمعین را تائید نمود، از کلمات «يمنعنا أزواجنا» و «نحب الصلوة معك» مفهوم می‌گردد که تعداد کثیری از اصحاب دست به این کار زدند، یک یا دو نفر نبودند.
2- «عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُوَيْدٍ الأَنْصَارِىِّ عَنْ عَمَّتِهِ امْرَأَةِ أَبِى حُمَيْدٍ السَّاعِدِىِّ أَنَّهَا جَاءَتْ إِلَى النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى أُحِبُّ الصَّلاَةَ مَعَكَ. قَالَ: قَدْ عَلِمْتُ أَنَّكِ تُحِبِّينَ الصَّلاَةَ مَعِى وَصَلاَتُكِ فِى بَيْتِكِ خَيْرٌ مِنْ صَلاَتِكِ فِى حُجْرَتِكِ وَصَلاَتُكِ فِى حُجْرَتِكِ خَيْرٌ مِنْ صَلاَتِكِ فِى دَارِكِ وَصَلاَتُكِ فِى دَارِكِ خَيْرٌ مِنْ صَلاَتِكِ فِى مَسْجِدِ قَوْمِكِ وَصَلاَتُكِ فِى مَسْجِدِ قَوْمِكِ خَيْرٌ لَكِ مِنْ صَلاَتِكِ فِى مَسْجِدِى. - قَالَ - فَأَمَرَتْ فَبُنِىَ لَهَا مَسْجِدٌ فِى أَقْصَى شَىْءٍ مِنْ بَيْتِهَا وَأَظْلَمِهِ فَكَانَتْ تُصَلِّى فِيهِ حَتَّى لَقِيَتِ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ»([28]).
«عبدالله بن سوید انصاری رضی الله عنه از عمه اش ابی حمید الساعدی روایت می‌کند که عمه اش (ام حمید) پیش پیامبر صل الله علیه و آله و سلم آمد و گفت: یا رسول الله! من دوست دارم همراه شما نماز بخوانم، آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: من می‌دانم که نمازخواندن را همراه من دوست داری، البته نماز تو در خانه‌ات بهتر است از نمازی که در سالن بخوانی و نمازت در سالن بهتر است از نمازی که در حیاط منزل بخوانی و نمازت در آنجا بهتر است از نمازی که در مسجد محله‌ات بخوانی و نمازت در آنجا بهتر است از نماز در مسجد من. آنگاه آن زن قانع شد و دستور داد در خلوت‌ترین و تاریک‌ترین مکان خانه اش, مسجدی بنا کردند و تا دم مرگ آنجا نماز می‌خواند».
در این حدیث نیز پیامبر صل الله علیه و آله و سلم صراحتاً به این زن دستور داد که در خانه نماز بخوان, با وجودی که زنان آن زمان بیش از اندازه حریص بودند,که پشت سر پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نمازشان را بخوانند، اما پیامبر صل الله علیه و آله و سلم نماز زن را در خانه بهتر از آن قرار داد.
3- «عَنْ عَبْدِ اللهِ عَنِ النَّبِيِّ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: صَلاةُ الْمَرْأَةِ فِي مَخْدَعِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاتِهَا فِي بَيْتِهَا، وَصَلاتُهَا فِي بَيْتِهَا أَفْضَلُ مِنْ صَلاتِهَا فِي حُجْرَتِهَا»([29]).
«از حضرت عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که آن حضرت صل الله علیه و آله و سلم فرمود: نماز زن در مخدع (اطاقی که داخل خانه درست می‌کنند و اشیاء گران قیمت آنجا نگهداری می‌شوند) افضل است از نمازی که در خانه بخواند و نمازش در خانه بهتر است از نمازی که در چهاردیواری منزل بخواند».
4- «عن عبد الله عن النبي صل الله علیه و آله و سلم قال: إن أحب صلاة تصليها الـمرأة إلى الله في أشد مكان في بيتها ظلمة»([30]).
«از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: بهترین و محبوب‌ترین نماز زن نزد خداوند، نمازی است که در تاریک‌ترین مکان خانه اش آن را بخواند».
5- «عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ إِنَّ النَّبِىِّ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: خَيْرُ مَسَاجِدِ النِّسَاءِ قَعْرُ بُيُوتِهِنَّ»([31]). «از ام سلمه رضی الله عنها روایت است که پیامبر خدا صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: بهترین مساجد برای زنان کُنج خانههایشان است».
6- «عن ابن عمر رضی الله عنهما عن النبى صل الله علیه و آله و سلم قال صلاة الـمرأة وحدها تفضل على صلاتها في الجمع بخمس وعشرين درجة»([32]).
«از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که پیغمبر خدا صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: نمازی که زن به تنهائی بخواند بر نمازی که در جماعت بخواند بیست و پنج درجه فضیلت دارد».
[1]- ابوداود، ج 1، ص 91.
[2]- الفیض الباری، ج 2، ص 332.
[3]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 96.
[4]- البدر الساری إلی فیض الباری، ج 2، ص 322.
[5]- سنن ترمذی، ج 1، ص 74.
[6]- سنن ترمذی، ج 1، ص 175.
[7]- بین الفرقان، ج 1، ص 353.
[8]- روح الـمعانی، ج 1، ص 96.
[9]- سنن ترمذی، ج 1، ص 71.
[10]- صحیح بخاری، ج 2، ص 788.
[11]- ابوداود، ج 1، ص 94.
[12]- بخاری، ج 1، ص 119 ورواه الجماعة إلا ابن ماجه، نیل الأوطار، ج 3، ص 148.
[13]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 90.
[14]- ابوداود، ج 1، ص 159.
[15]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 112.
[16]- رواه الطبرانی فی الکبیر ورجاله موثقون، مجمع الزوائد، ج 2، ص 35.
[17]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 385.
[18]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 182.
[19]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 182.
[20]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 182.
[21]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 183.
[22]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 183.
[23]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 183.
[24]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 183.
[25]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 183.
[26]- ترمذی، ج 1، ص 71.
[27]- مصنف ابن ابی شیبه، ج 2، ص 384.
[28]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 95.
[29]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 95.
[30]- صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 96.
[31]- رواه احمد، نیل الأوطار، ج3، ص 149، صحیح ابن خزیمه، ج 3، ص 92.
[32]- کنزالعمال، ج 16، ص 416.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر