هدف از جنگیدن در اسلام این است که دین به طور کامل از آنِ الله باشد؛ مردم از تاریکی‌‌های کفر و شرک و جهل به سوی نور ایمان و توحید و علم هدایت شوند، متجاوزان قلع و قمع شوند، فتنه‌‌ها نابود شوند، کلمه‌‌ی الله بالا و برتر باشد، دین الله ابلاغ گردد و موانع موجود در مسیر تبلیغ و نشر دین برداشته شود؛ و چون ابلاغ دین بدون جنگ میسر باشد، نیازی به جنگ نخواهد بود. و با کسانی‌که دعوت به آن‌ها نرسیده است، جنگی نخواهد بود مگر پس از اینکه به اسلام دعوت شوند و در صورتی که دعوت اسلام را نپذیرند، امام و خلیفه مسلمین آن‌ها را به پرداخت جزیه دستور می‌‌دهد، اگر از پرداخت جزیه هم سرباز زدند، از الله طلب یاری کرده و با آن‌ها می‌‌جنگد؛ و در صورتی که دعوت اسلام به آن‌ها رسیده باشد، جنگیدن با آن‌ها بدون ابلاغ دعوت برای بار دیگر، جایز است. الله متعال انسان‌‌ها را برای عبادت خودش آفرید لذا دعوت آن‌ها قبل از هر امری واجب است و کشتن هیچ‌یک از آن‌ها جایز نیست مگر کسی‌که عناد کند و بر کفر خود اصرار داشته باشد یا آنکه مرتد شود یا ظلم کند یا راه تعدی و تجاوز در پیش گیرد یا اینکه مانع اسلام آوردن دیگران شود یا مسلمانان را مورد آزار و اذیت قرار دهد؛ و رسول الله با هیچ قومی نجنگید مگر اینکه قبل از جنگ آن‌ها را به اسلام دعوت داد.
الله متعال می‌‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ إِنَّآ أَرۡسَلۡنَٰكَ شَٰهِدٗا وَمُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا٤٥ وَدَاعِيًا إِلَى ٱللَّهِ بِإِذۡنِهِۦ وَسِرَاجٗا مُّنِيرٗا٤٦ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ بِأَنَّ لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ فَضۡلٗا كَبِيرٗا٤٧ وَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَدَعۡ أَذَىٰهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلٗا٤٨﴾ [الأحزاب: 45-48] «ای پیامبر، ما تو را گواه و بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم. و دعوت کننده به سوی الله به فرمان او و چراغی روشنی بخش قرار دادی و مؤمنان را بشارت ده که برای آن‌ها از سوی الله فضل بزرگی است. و از کافران و منافقان اطاعت مکن و آزار‌شان را و اگذار (و به آنان اعتنای نکن) و بر الله توکل کن و الله (به عنوان) کارساز (و مدافع) بسنده است».
اثر صبر و یقین در عمل
چون مسلمان به حق بپردازد و نیت وی همراه با استعانت از الله و برای او تعالی باشد، هرچند آنچه در آسمان‌ها و زمین است به مکر و نیرنگ علیه او روی آورند، الله متعال وی را در برابر آن‌ها کفایت میکند. و بنده بر حسب تفریط یا افراط در این امور سه‌‌گانه یا بخشی از آن‌ها یاری می‌‌شود.
بنابراین کسی‌که به باطلی بپردازد یاری نمی‌‌شود و اگر یاری شود، عاقبت از آنِ او نخواهد بود و نکوهیده و خوار خواهد بود. و اگر به حق بپردازد اما برای الله نباشد بلکه قصد وی ستایش و سپاسگزاری مردم باشد، نیز یاری نمی‌‌شود. زیرا یاری و پیروزی برای کسی است که جهاد میکند تا کلمه‌‌ی الله بالا و برتر باشد. و اگر یاری شود یاری وی بر حسب صبر و حقی که به همراه دارد، می‌‌باشد؛ و اگر به حق بپردازد و از غیرالله یاری طلبد، یاری نشده و تنها خواهد ماند. بنابراین صبر همیشه یاری می‌‌شود؛ اگر حق با کسی باشد که صبر میکند، عاقبت و سرانجام از آنِ او خواهد بود و در غیر این‌‌صورت، عاقبت و فرجام برای او نخواهد بود و به هدف نمی‌‌رسد.
1- الله متعال می‌‌فرماید: ﴿وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَلَا تَكُن فِي مِرۡيَةٖ مِّن لِّقَآئِهِۦۖ وَجَعَلۡنَٰهُ هُدٗى لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ٢٣ وَجَعَلۡنَا مِنۡهُمۡ أَئِمَّةٗ يَهۡدُونَ بِأَمۡرِنَا لَمَّا صَبَرُواْۖ وَكَانُواْ بَِٔايَٰتِنَا يُوقِنُونَ٢٤﴾ [السجدة: 23-24] «به راستی به موسی کتاب (تورات) دادیم، پس (ای پیامبر گرامی،) از دیدار او (= موسی) در شک و تردید مباش و ما آن (تورات) را (وسیله) هدایت برای بنی‌‌اسرائیل قرار دادیم. و از آنان پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می‌کردند؛ زیراشکیبایی ورزیدند و به آیات ما یقین داشتند».
2- الله متعال می‌‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٢٠٠﴾ [آل عمران: 200] «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، صبر کنید و دیگران را به صبر و شیکبائی فرا خوانید (و پایداری کنید) و مرزها را نگهبانی کنید و از الله بترسید، شاید رستگار شوید».
جهاد در راه الله فرض کفایه می‌‌باشد؛ چون عده‌‌ای به اندازه‌‌ی کفایت به آن بپردازند، از عهده‌‌ی دیگران ساقط می‌‌شود. و در حالت‌‌های زیر، جهاد در راه الله به هرکسی توان آن‌‌را داشته باشد، واجب می‌‌شود.
1- چون برای جنگ صف آرایی شود.
2- چون امام مسلمانان اعلان نفیر عام کند.
3- چون دشمن شهرش را محاصره کند.
4- چون به وجود او در جنگ نیاز باشد مانند کسی‌که پزشک است یا خلبان و... .
الله متعال می‌‌فرماید: ﴿ٱنفِرُواْ خِفَافٗا وَثِقَالٗا وَجَٰهِدُواْ بِأَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٤١﴾ [التوبة: 41] «سبکبار و گرانبار (همگی برای جهاد) کوچ کنید و با اموال‌تان و جان‌های‌‌تان در راه الله جهاد کنید، این برای شما بهتر است، اگر بدانید».
5- الله متعال می‌‌فرماید: ﴿وَقَٰتِلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ كَآفَّةٗ كَمَا يُقَٰتِلُونَكُمۡ كَآفَّةٗۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ﴾ [التوبة: 36] «و دسته جمعی با مشرکان بجنگید، همانگونه که آن‌ها دسته جمعی با شما میجنگند و بدانید که الله با پرهیزگاران است».
گاهی جهاد در راه الله با جان و مال واجب است و این برای کسی است که توانایی جانی و مالی دارد و گاهی تنها با جان واجب می‌‌شود و آن برای کسی است که مال ندارد و گاهی تنها با مال واجب می‌‌شود و این در صورتی است که انسان توانایی جسمی برای جهاد نداشته باشد.
1- الله متعال می‌‌فرماید: ﴿وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ لِلَّهِۖ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَلَا عُدۡوَٰنَ إِلَّا عَلَى ٱلظَّٰلِمِينَ١٩٣﴾ [البقرة: 193] «و با آن‌ها جنگ کنید تا فتنه (شرک) باقی نماند و دین (خالصانه) از آن الله گردد. پس اگر دست برداشتند، تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست».
2- از انس روایت است که رسول الله فرمود: «با اموال و جان‌‌ها و زبان‌‌تان با مشرکین جهاد کنید».[1]
جهاد در راه الله به چهار بخش تقسیم می‌‌شود:
1- جهاد با نفس؛ عبارت است از تلاش و کوشش در مسیر فراگیری و آموختن دین و عمل به آن، دعوت به سوی آن و صبر بر اذیت و آزارهایی که در مسیر است.
2- جهاد با شیطان: جهاد در مسیر دفع شب‌هات و شهواتی که شیطان به بنده القا میکند.
3- جهاد با ظالمان و اهل بدعت و کسانی‌که مرتکب امور منکر میشوند؛ در صورت توانایی جهاد در این زمینه با دست می‌‌باشد و در وهله‌‌ی دوم با زبان و در صورت عدم توانایی لازم برای جهاد زبانی، در قالب انکار قلبی آن می‌‌باشد. و این بر حسب شرایط و مصلحت می‌‌باشد.
4- جهاد با کفار و منافقین که با قلب و زبان و مال و جان می‌‌باشد. و مقصود ما در اینجا همین نوع از جهاد است.
جهاد در راه الله بر دو نوع است:
1- جهاد در راه الله جهت برتر بودن کلمه‌‌ی الله و ابلاغ دینش به جهانیان؛ و این بزرگ‌ترین انواع جهاد می‌‌باشد. این نوع جهاد به خودی خود نیک است و این جهاد تمام پیامبران بوده است.
الله متعال می‌‌فرماید: ﴿وَلَوۡ شِئۡنَا لَبَعَثۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٖ نَّذِيرٗا٥١ فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَٰفِرِينَ وَجَٰهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا٥٢﴾ [الفرقان: 51-52] «و اگر می‌خواستیم در هر قریه و دیاری بیم‌‌دهنده می‌فرستادیم. پس (ای پیامبر!) از کافران اطاعت مکن و به وسیله آن (= قرآن) با آن‌ها جهاد بزرگی بنما».
2- جهاد مسلحانه با کفار برای برتر بودن کلمه‌‌ی الله به هنگام نیاز؛ این نوع جهاد به دلیل امر دیگری نیک است. زیرا در آن نابودی متجاوزان، از بین رفتن فتنه‌‌ها و اعلای کلمه الله می‌‌باشد. و مقصود ما در اینجا بیان همین نوع جهاد می‌‌باشد.
جهاد در راه الله چهار حالت دارد:
1- جهاد ضد کفار و مشرکین؛ و این امری لازم جهت حفظ مسلمانان از شر آن‌ها و نشر اسلام میان کفار و مشرکین می‌‌باشد. که به ترتیب می‌‌توانند بین اسلام یا پرداخت جزیه یا جنگ، یکی را به اختیار انتخاب کنند.
2- جهاد بر ضد مرتدین؛ کسانی‌که مرتد شده‌‌اند مختارند به ترتیب میان بازگشت به اسلام یا جنگ یکی را انتخاب کنند.
3- جهاد ضد باغیان؛ و آن‌ها کسانی هستند که علیه امام مسلمانان خروج کنند و فتنه برپا کنند؛ در این‌‌صورت اگر از رفتار خود باز آمدند که هیچ وگرنه مسلمانان با آن‌ها میجنگند.
4- جهاد ضد قطاع الطریق؛ و آن‌ها کسانی هستند که مسلحانه با مردم درگیر میشوند. امام در مورد آن‌ها مخیر است بین اجرای حکم قتل یا دار زدن یا قطع کردن دست و پای آن‌ها برخلاف هم یا تبعید کردن آن‌ها؛ و مجازات آن‌ها بر حسب جرمی است که مرتکب میشوند و وابسته به رای و نظر امام می‌‌باشد.
اسلام، عقل، بلوغ، مرد بودن، سلامتی جسمی، وجود مال کافی در صورتی که بیت المال آن‌‌را متقبل نشود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر