حالت‌‌های مختلف بینه

حالت‌‌های مختلف بینه

1- گاهی بینه به صورت دو شاگرد مرد می‌‌باشد و گاهی یک مرد و دو زن می‌‌باشد.

 و گاهی چهار شاهد، گاهی سه شاهد و گاهی یک شاهد، به همراه سوگند مدعی می‌‌باشد.

2- در شهادت دادن عدالتِ بینه شرط است و قاضی بر مبنای آن حکم می‌‌کند. و اگر شهادتی مطرح شده و قاضی خلاف آن‌‌را دانست، برای وی جایز نیست بر اساس شهادت شهود قضاوت کند. و کسی‌که عدالت وی ناشناخته باشد، در مورد وی بررسی صورت می‌‌گیرد. و اگر طرف خصم شهود را عادل نداند، مدعی مکلف می‌‌شود کسانی را حاضر کند که به عدالت شهود گواهی داده و در واقع شهود را تزکیه کنند؛ و سه روز به وی مهلت داده می‌‌شود که اگر در این مدت نتواند عدالت شهود را ثابت کند بر علیه وی حکم می‌‌شود.

و اگر قاضی عدالت بینه را بداند بر مبنای آن حکم می‌کند و نیازی به تزکیه آن‌ها نیست؛ و اگر عدم عدالت بینه برای قاضی محرز باشد بر اساس بینه حکم نمی‌‌کند. و اگر نسبت به عدالت بینه ناآگاه باشد، از مدعی می‌خواهد که با دو شاهد عادل عدالت شهود را ثابت کند.

 و در تزکیه‌‌ی شهود و اثبات عدالت ایشان و نیز عدم عدالت گواهان، جز شهادت دو نفر عادل پذیرفته نمی‌‌شود. و این جهت حفظ حقوق و اموال می‌‌باشد. چون کسانی‌که از نظر ایمان ضعیف‌‌تر هستند به دلایل مختلف و پیشنهادهای گوناگون تحت تأثیر قرار گرفته و شهادت ناحق می‌‌دهند.

الله متعال می‌‌فرماید: ﴿يَٰدَاوُۥدُ إِنَّا جَعَلۡنَٰكَ خَلِيفَةٗ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱحۡكُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ ٱلۡهَوَىٰ فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا نَسُواْ يَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ٢٦﴾ [ص: 26] «ای داوود! ما تو را در زمین خلیفه (= فرمانروا) قرار دادیم، پس به حق در میان مردم داوری کن و از هوای (نفس) پیروی نکن که تو را از راه الله گمراه می‌کند، بی‌گمان کسانی‌که از راه الله گمراه می‌شوند، به خاطر آنکه روز حساب را فراموش کردند، عذاب شدیدی (در پیش) دارند».