10- اعتقاد صحيح در مورد واجب بودن اطاعت صاحبان امر مسلمين
اهل عقیدهی صحیح اعتقاد دارند که خداوند بر مسلمانان واجب کرده است که صاحبان امرِ خود را بجز در گناهان، اطاعت کنند[1].
و این اعتقاد بر اساس محتوای سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است که عبادة بن صامت رضی الله عنه از وی نقل کرده است: «گوش بده و اطاعت کن در سختی و آسانیت و [همچنین] در خوشحالی و ناراحتی و در ایثار بر خودت، حتی اگر مالت را بخورند و از پشت [ با شمشیر] تو را بزنند، مگر آنکه کاری گناه در آن [اوامر] وجود داشته باشد»[2].
اعتقاد بر این است که خروج بر حاکم حرام است حتی اگر ستم و ظلمی روا دارد، مگر اینکه کفر بواحی (آشکاری) در او با برهانی از طرف خداوند وجود داشته باشد. همانگونه که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: «بهترین امامان شما کسانی هستند که آنها را دوست میدارید و آنها نیز شما را دوست میدارند، و آنها برای شما دعا میکنند و شما نیز برای آنها دعا میکنید و بدترین امامان کسانی هستند که شما بر آنها بغض میکنید و آنها [نیز] بر شما بغض میکنند و لعنتشان میکنید و آنا [نیز] شما را لعن میکنند، گفته شد: ای رسول الله! آیا از روی دشمنی بر آنها شمشیر بکشیم؟ فرمود: خیر، تا زمانی که بین شما نماز برپا میکنند [بر علیه آنان نباشید]، و اگر از صاحبان امر چیزی دیدید که از آن اکراه داشتید، عمل وی را زشت دانسته و از اطاعت وی [بجز در آن گناه] دست نکشید»[3].
این حدیث با لفظ دیگر این چنین آمده است: «اگر در کسی که صاحب امر شده است، معصیت الله دیده شد در آن معصیت الله، کار وی زشت دیده شود و [اطاعت نشود] ولی از اطاعت وی دست کشیده نشود»[4].
در این قسمت، به تشخیص مترجم، بخشی حذف شده است.
از اعتقادات اهل عقيدهي صحيح، دعا براي صاحبان امر ميباشد:
در عقیدهی صحیح، برای صاحب امر دعای صلاح و عافیت همراه با ثنا و ابرام صورت میگیرد. همانگونه که امام بربهاری در کتاب السنة میگوید: اگر کسی را دیدید که بر علیه سلطان دعا میکرد، بدانید که او تابع هوای نفس است و اگر دیدید که به صلاح سلطان دعوت میداد، بدانید که او ان شاء الله پیرو سنت است.
فضیل عیاض گفته است: اگر دعائی داشته باشم، آن را جز برای سلطان قرار نمیدهم و امر شدهایم تا برای صلاح او دعا کنیم و هرگز اینگونه امر نشدهایم که بر علیه آنها دعا کنیم و اگر ظلم و ستمی روا دارند، بر علیه خودشان و دیگر مسلمین میباشد و اگر صلاحی داشته باشند، برای خودشان و مسلمین است.
امام صابونی در عقیده السلف اصحاب الحدیث میگوید:
آنچه دیده میشود، دعا برای آنها در اصلاح و موفقیت و صَلاح بوده است.
نهي از دشنام دادن به صاحبان امر:
سبب آن، این است که شرع از آن نهی کرده است؛ بطوری که اکابر اصحاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بر این مسئله اتفاق داشتهاند.
انس بن مالک رضی الله عنه گفت: بزرگان ما کسانی که از اصحاب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم بودند ما را نهی کردند [و در ادامه] فرمود: «امیران خود را دشنام ندهید و با آنها مخالفت نکنید، بر آنها بغض نکرده و تقوا پیشه کنید و صبر کنید که امر نزدیک است»[5].
[1]- ﴿...فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا﴾ [النساء: 59]. ترجمه: «... پس اگر در چیزی اختلاف پیدا کردید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید، آن را به خدا(قرآن، کلام ایشان) و رسول(سنت وی) برگردانید، این بهترین و نیکوترین تأویل است» (مترجم).
[2]- صحیح ابن حبان (425/10، 4562) با اسناد حسن. و با الفاظ دیگر: صحیح بخاری (2588/6، 6647) و (6612/6، 6725)، صحیح مسلم (14/6، 4860).
[3]- صحیح مسلم (24/6، 4910)، السلسلة الصحیحة (576/2، 907).
[4]- صحیح مسلم (24/6، 4911).
[5]- السنة از ابن ابی عاصم: (34/3، 847)، ... .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر