باب (54): نبايد، غلام و كنيز خود را با عبارت «عبدي وأمتي» (بنده من, كنيز من) صدا كرد([1]).
از ابو هريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «لا يَقُلْ أَحَدُكُمُ: أَطْعِمْ رَبَّكَ، وَضِّئْ رَبَّكَ وَليَقُل: سَيِّدِي ومَوْلايَ وَلا يَقُلْ أَحَدُكُمْ عَبْدِي, أَمَتِي وَلْيَقُلْ فَتَايَ, فَتَاتِي, غُلامِي». (مسلم).
«هيچ كس از شما به غلامش نگويد: براي پروردگارت غذا بيار يا آب وضو فراهم كن. بلكه بگويند: آقا و سرور. همچنين، غلامان و كنيزان خود را باكلمة «عبد» و «أمه» صدا نكنيد بلكه با كلمات «فتا و فتات» (يعني پسر جوان، دختر جوان و هم بمعني غلام و كنيز مي‌باشد) و با كلمة غلام، صدايشان بكنيد»([2]).
خلاصه آنچه در اين باب بيان شد:
1ـ نهي از گفتن: «عبدي وأمتي» (يعني بندة من).
2ـ غلام به صاحبش نگويد: ربّي (پروردگار يا ارباب من). و براي غلام گفته نشود: به اربابت غذا بده.
3ـ صاحبان به غلامان خود بگويد: فتاي و فتاتي و غلامي (غلام من ـ كنيز من).
4ـ غلامان به صاحبان خود بگويد: سيدي و مولاي (آقاي من).
5ـ رعايت شئون توحيد حتي در كلمات و الفاظ.
[1]- علت نهي، مشخص است. بي‌ترديد بشر، عبيد و بندگان الله، مي‌باشند. واين عبديت حقيقي چه قهراً و چه بالاختيار، حاصل است. زيرا فقط او پروردگار و متصرف است نه كسي ديگر.
بنابراين اگر كسي بگويد: عبدي و امتي، در واقع چيزي را كه به خدا اختصاص دارد، به سوي خود نسبت داده‌است. كه چنين چيزي، بي‌ادبي نسبت به الله محسوب مي‌شود و نزد اكثر علما، نا جايز و نزد بعضي مكروه است.
[2]- «لا يَقُلْ أَحَدُكُمُ: أَطْعِمْ رَبَّكَ» يعني به خود لقب «ربوبيت» ندهيد. و اين نهي، نزد برخي براي تحريم است و نزد بعضي براي كراهيت است. و قول صحيح اين است كه جايز نمي‌باشد, بحر حال كسيكه مي‌خواهد رعايت ادب بكند، بايد از اينگونه القاب بپرهيزد. گرچه اضافه نمودن «رب» به سوي چيزي ديگر مانند: رب الدار و غيره اشكالي ندارد.
همچنين است حال كلمات: عبد و أمه، زيرا عبوديت مطلق از آن الله مي‌باشد. و در پايان،كلمات سيد و مولا را كه تقريباً بمعني آقا و سرور مي‌باشند، عنواني براي صاحبان و كلمات «فتي و فتات» و غلام را عنواني براي خدمه‌ها پيشنهاد فرمود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر