ارشاد باريتعالي است: ﴿يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَا﴾ [آل عمران: 154]. «مىگويند: اگر ما ذره‌اي اختيار در اين مسأله مي‌داشتيم، در اين جا كشته نمىشديم!».
و در جائي ديگر مي‌فرمايد: ﴿ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْ﴾ [آل عمران: 168].
«(منافقان) آنها هستند كه به برادران خود -در حالى كه از حمايت آنها دست كشيده بودند- گفتند: «اگر آنها از ما پيروى مىكردند، كشته نمىشدند»([1]).
و از ابوهريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ وَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَلا تَعْجَزْ وَإِنْ أَصَابَكَ شَيْءٌ فَلا تَقُل:ْ لَوْ أَنِّي فَعَلْتُ كذا, كَانَ كَذَا وَكَذَا، وَلَكِنْ, قُلْ: قَدّرَ اللَّهِ وَمَا شَاءَ فَعَلَ فَإِنَّ (لَوْ) تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ». (مسلم).
«به آنچه كه برايت منفعت دارد، حريص باش. و از خدا كمك بگير و ناتوان مباش. و اگر دچار مصيبتي شدي، مگو: اگر چنين مي‌كردم، چنان مي‌شد و ... بلكه بگو: تقدير الهي چنين بود و او هر چه بخواهد، انجام مي‌دهد. زيرا كلمة «لو» (اگر) دروازة امور شيطان را باز مي‌كند»([2]).
خلاصه آنچه در اين باب بيان شد:
1ـ تفسير دو آية آل عمران.
2ـ نهي از گفتن كلمة «لو» (اگر) پس از مصيبت.
3ـ بيان علت نهي، اينكه، دروازة امور شيطاني(مثل عداوت و دشمني) را باز مي‌كند.
4ـ راهنمائي به گفتن سخنان نيك.
5ـ امر به اينكه به اعمال منفعت‌آميز بايد حريص بود و از خدا كمك بايد گرفت.
6ـ نهي از تنبلي و ناتواني.
[1]- اين بحث را مصنف بخاطر آن مطرح كرد كه بسياري از مردم در تقدير الهي دچار ترديد مي‌شوند. و خيال مي‌كنند كه اگر فلان كار را نمي‌كرديم چنين نمي‌شد. در حالي كه همة كارها و نتايج آنها، در اثر تقدير الهي و طبق صلاحديد وي، صورت مي‌گيرند. بنابراين استفاده از كلمة «لو» (اگر) براي اموري كه گذشته است، جايز نمي‌باشد. و از خصلتهاي نفاق به شمار مي‌رود.
اما براي اموري كه قرار است در آينده انجام بشود مي‌توان از آن استفاده كرد. بشرطيكه براي امر خير و به اميد كمك الله، بكار گرفته شود نه در امور شر و بدون چشم اميد به كمك الله.
[2]- در حديث ابوهريره رضی الله عنه نيز به انجام كارهاي منفعت‌آميز و طلب كمك از الله، امر شده و از عاجزي و تنبلي منع شده است. و در پايان از كار برد كلمة «لو» بوقت مصيبت، نهي شده. زيرا اين كلمه، قلب را ضعيف و انسان را عاجز مي‌نمايد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر