ارشاد باريتعالي است: ﴿وَٱحۡفَظُوٓاْ أَيۡمَٰنَكُمۡ﴾ [المائدة: 89].
«و سوگندهاى خود را حفظ كنيد (و نشكنيد!)».
و از ابوهريره رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «الْحَلِفُ مُنَفِّقَةٌ لِلسِّلْعَةِ مُمْحِقَةٌ لِلْبَرَكَةِ». (بخاري ومسلم).
«سوگند، جنس را به فروش مي‌رساند و بركت كاسبي را از بين مي‌برد».
و از سلمان روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «ثلاثةٌ لا يُكلِّمهُم الله، ولا يُزكيِّهم و لهُم عذابٌ أليم: اُشيمطٌ زانٍ وعائلٌ مُستكبرٌ ورَجُلُ جَعَلَ الله بضاعته لا يَشتري إلا بيمينه ولا يبيع إلا بيمينه». (طبراني با سند صحيح).
«خداوند، با سه نفر، سخن نخواهد گفت، و آنها را پاكيزه نخواهد كرد و براي آنان، عذاب دردناك است:
1ـ پيرمرد زناكار 2ـ نادار متكبر 3ـ و مردي كه نام الله را وسيلة امرار معاش خود، ساخته است طوري كه چيزي نمي‌خرد مگر با سوگند و چيزي نمي‌فروشد مگر با سوگند»([1]).
و از عمران بن حصين روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «خَيْرُ أُمَّتِي قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُم،ْ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ...».
قَالَ عِمْرَان:ُ فَلا أَدْرِي أَذَكَرَ بَعْدَ قَرْنِهِ قَرْنَيْنِ أَوْ ثَلاثًا؟ ثُمَّ إِنَّ بَعْدَكُمْ قَوْمًا يَشْهَدُونَ وَلا يُسْتَشْهَدُونَ وَيَخُونُونَ وَلا يُؤْتَمَنُونَ وَيَنْذِرُونَ وَلايُوفُونَ وَيَظْهَرُ فِيهِمُ السِّمَنُ». (بخاري و مسلم).
وفيه عن ابن مسعود رضی الله عنه أنّ النبي قال:«أَنَّ النَّبِيَّ صل الله علیه و آله و سلم قَالَ: خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ يَجِيءُ قَوْمٌ تَسْبِقُ شَهَادَةُ أحدهم يمينه و يمينه شهادته». (بخاري و مسلم).
«بهترين مردم، مردمان قرن من و كساني هستند كه بعد از آنها مي‌آيند و همچنين كساني هستند كه بعد از آنها مي‌آيند، راوي مي‌گويد: نمي دانم كه اينرا دوبار تكرار كرد يا سه بار، و افزود كه بعد از شما ملتي مي‌آيد كه گواهي مي‌دهند در حالي كه كسي آنان را گواه نمي‌گيرد. (يا در حالي كه گواه ماجرا نبوده‌اند) و خيانت مي‌كنند و اهل امانت نيستند و نذر مي‌نمايند و به آن وفا نمي‌كنند. و در آنان چاقي غالب مي‌شود (يعني همّ و غمي جز شكم پرستي و بدنسازي ندارند كه در نتيجه چاق و فربه مي‌شوند)»([2]).
خلاصه آنچه در اين باب بيان شد:
1ـ توصيه جهت حفاظت از سوگندها.
2ـ بيان اينكه سوگند، باعث فروش جنس مي‌شود ولي بركت آنرا، مي‌برد.
3ـ مجازات شديد در مورد كسيكه در خريد و فروش از سوگند، استفاده مي‌كند.
4ـ تذكر اين مطلب كه جرم گناه كساني كه در آنها داعية(اسباب)گناه ضعيفتر مي‌باشد بيشتر است.
5ـ مذمت كساني كه سوگند مي‌خورند در حالي كه از آنها خواسته نشده كه سوگند بخورند.
6ـ ستايش رسول الله صل الله علیه و آله و سلم از مردمان سه قرن اول. و بيان حوادث بعد از آنها.
7ـ مذمت كساني كه گواهي مي‌دهند در حالي كه گواه نبوده‌اند.
8ـ گذشتگان نيك، فرزندانشان را بخاطر گواهي و وفا به عهد تنبيه مي‌كردند.
[1]- سوگند زياد با روح توحيد سازگاري ندارد. زيرا كسيكه توحيد در قلبش ريشه دوانيده باشد، اسم الله را بخاطر هر چيز كوچك و بزرگ بر زبان نمي‌آورد و سوگند نمي‌خورد. هرگز سوگند به دروغ نمي‌خورد گرچه يمين لغو يعني سوگند كه بدون قصد و اختيار بر زبان مي‌آيد، قابل مؤاخذه نيست، اما انسان مؤمن و موحد حتي از همين نوع سوگندها نيز پرهيز مي‌نمايد.
در حديثي ديگر، رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: سوگند خوردن ممكن است، كالاي شما را بفروش برساند ولي سرانجام باعث نابودي آن مي‌گردد.
[2]- و از ابن مسعود رضی الله عنه روايت است كه رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فرمود: «بهترين مردم، مردمان قرني هستند كه من در آن بسر مي‌برم و مردمان بعد از آن و مردمان بعد از آنها هستند. سپس ملتي مي‌آيد كه گواهي‌اش بر سوگندش و سوگندش بر گواهي‌اش، سبقت مي‌گيرد. ابراهيم مي‌گويد: وقتي كوچك بوديم ما را بخاطر گواهي دروغ و وفا نكردن به عهد، تنبيه مي‌كردند».
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر