غصب یعنی گرفتن حق دیگران به ناحق.
غصب ظلم است و ظلم تاریکی هایی را در روز قیامت در پی دارد:
خداوند متعال می‌فرماید:
) وَلاَتَحسَبَنَّ اللهَ غَافِلاً عَمَّا یَعمَلُ الظَّالِمُونَ إنَّمَا یُؤَخِّرُهُم لِیَومٍ تَشخَصُ فِیهِ الأبصَارُ مُهطِعِینَ مُقنِعِی رُؤسِهِم لاَیَرتَدُّ إلَیهِم طَرفُهُم وَ أفِئدَتُهُم هَوَاء (
(ابراهیم: 42 - 43)
«(ای پیامبر) گمان مبر که خدا از کارهایی که ستمگران می‌کنند بی‌خبر است، آنان را به روزی حواله می‌کند که چشمها در آن باز می‌ماند (ستمگران) سرهای خود را بالا گرفته و یک راست می‌شتابند و چشمانشان فروبسته نمی‌شود و دلهایشان تهی می‌گردد».
و می‌فرماید:
) وَلاَتَأکُلُوا أموَالَکُم بَینَکُم بِالبَاطِلِ ( (بقره: 188)
«و اموال خودتان را به باطل در میان خودتان نخورید».
پیامبر صل الله علیه و آله و سلم در خطبه حجه الوداع فرمود: (إن دمائکم و أموالکم و أعراضکم حرام علیکم، لحرمة یومکم هذا، فی شهرکم هذا، فی بلدکم هذا)[1] «به راستی خونها، اموال و نوامیس‌تان بر شما حرام است مانند حرام بودن این روز، در این ماه و در این سرزمینتان».
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (لایزنی الزانی حین یزنی و هو مؤمن، ولایشرب الخمر حین یشربها و هو مؤمن، و لایسرق حین یسرق و هو مؤمن، و لاینتهب نهبة یرفع الناس إلیه فیها أبصارهم حین ینتهبها و هو مؤمن)[2] «زناکر در حالی که زنا می‌کند، و شراب خوار در حالی که شراب می‌خورد، و دزد در حالی که دزدی می‌کند، و غارتگر در حالی که غارت می‌کند، و مردم به او نگاه می‌کنند ایمان ندارند».
بر غاصب حرام است که از مال غصب شده استفاده کند و بر او واجب است که آن را به صاحبش برگرداند:
از عبداله بن سائب بن یزید از پدرش از جدش روایت است: از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم شنیدم که می‌فرمود: (لایأخذ أحدکم متاع أخیه، لالاعبا ولا جادا، و من أخذ عصا أخیه فلیردها)[3] «هیچکدام از شما کالای برادرش را نگیرد نه به شوخی و نه به جدی، و هر کس که عصای برادرش را برداشته است باید آنرا به او پس دهد».
از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من کانت له مظلمة لأخیه من عرضه أوشی فلیتحلله منه الیوم قبل أن لایکون دینار ولادرهم، إن کان له عمل صالح أخذ منه بقدر مظلمته و إن لم تکن له حسنات أخذ من سیئات صاحبه فحمل علیه)[4] «هرکس به برادرش ظلم کرده خواه از جهت ناموس یا غیر آن، همین امروز از او طلب بخشش کند قبل از آنکه روزی فرا رسد که دینار و درهم در آن روز پذیرفته نمی‌شوند، اگر عمل صالح داشته باشد به اندازه ظلمی که کرده از آن برداشته می‌شود و اگر کار نیک و حسنه‌ای نداشته باشد از گناهان شخص مظلوم برداشته می‌شود و بر گناهان او اضافه می‌شود».
کسی که به خاطر دفاع از مالش کشته شود شهید است
اگر کسی قصد کشتن و یا بردن مال کسی را کرد، جایز است که شخص از جان و مال خود دفاع کند:
از ابوهریره روایت است: (جاء رجل إلی رسول الله صل الله علیه و آله و سلم فقال: یا رسول الله، أردیت إن جاء رجل یرید أخذ مالی؟ قال: فلاتعطیه مالک، قال: أرأیت إن قاتلنی؟ قال: قاتله، قال: أرأیت إن قتلنی؟ قال: فأنت شهید، قال: أرأیت إن قتلته؟ قال: هو فی النار)[5] «مردی نزد پیامبر صل الله علیه و آله و سلم آمد و گفت ای رسول خدا به من بگو اگرکسی آمد و خواست مالم را بگیرد چکار کنم؟ فرمود: مالت را به او نده، گفت: پس اگر با من جنگید چطور؟ فرمود با او بجنگ، گفت: اگر مرا کشت چی؟ فرمود: تو شهید هستی، گفت: اگر اورا کشتم چی؟ فرمود: او در آتش است».
از سعید بن زید رضی الله عنه روایت است: از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم شنیدم که فرمود: (من ظلم من الأرض شیئا طوقه من سبع أرضین)[6] «هر کس قطعه‌ای از زمین را غصب کند (به همان اندازه) هفت طبقه زمین در گردن او طوق می‌شود».
از سالم از پدرش(رض) روایت است: پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من أخذ من الأرض شیئا بغیر حقه خسف به یوم القیامة إلی سبع أرضین)[7] «اگرکسی قطعه‌ای زمین را به ناحق بگیرد، روز قیامت تا هفت طبقه در زمین فرو برده می‌شود».
اگر کسی زمینی را غصب کرد و در آن درخت کاشت یا بنایی را ساخت به قطع درخت و تخریب بنا مجبور کرده شود، به دلیل فرموده پیامبر صل الله علیه و آله و سلم : (لس لعرق ظالم حق)[8] «به عرق انسان ظالم هیچ حقی تعلق نمی‌گیرد».
اگر زمینرا کاشته باشد، هزینه کشت را بگیرد و محصول از آن مالک است: از رافع بن خدیج روایت است که پیامبر صل الله علیه و آله و سلم فرمود: (من زرع من أرض قوم بغیر إذنهم فلیس له من الزرع شی وله نفقته)[9] «هر کس در زمین دیگران بدون اجازه آنان زراعت کرد، ازمحصول چیزی به او نمی‌رسد ولی مخارج زمین به او داده می‌شود».
[1]) صحیح : [ص. ج 2068].
[2]) متفق علیه : (ص. ج 7707).
[3]) حسن : [ص. ج 7578]، د (4982/346/13)، این لفظ ابوداود است، ت (2249/313/3)، در روایت ترمذی عبارت «لایأخذ أحدکم عصا أخیه» آمده است.
[4]) صحیح : [ص. ج 6511]، خ (2449/101/5)، ت (2534/36/4) بمعناه.
[5]) صحیح : [مختصر م 1086]، م (140/124/1)، نس (114/7).
[6]) متفق علیه : خ (2452/103/5)، م (1610/1230/3).
[7]) صحیح : [ص. ج 6385]، خ (2454/103/5).
[8]) صحیح : [ص. ت 1113]، ت (1394/419/2)، هق (142/6).
[9]) صحیح : [ص. ج 6272]، ت (1378/410/2)، جه (2466/824/2).
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر