نامه عمر رضی الله عنه به عمروبن العاص درباره جزيه و اسيران جنگ

 

نامه عمر  رضی الله عنه  به عمروبن العاص درباره جزيه و اسيران جنگ

ابن جریر طبرى (227/4) از زیادبن جَزء زبیدى روایت نموده که گفت: ما اسکندریه را در زمان خلافت حضرت عمر  رضی الله عنه  فتح نمودیم... حدیث را ذکر نموده و در آن آمده: بعد از آن در بلهیب در انتظار رسیدن نامه عمر  رضی الله عنه  اقامت گزیدیم، تا این که آن نامه به ما رسید، و عمرو  رضی الله عنه  آن را براى ما قرائت نمود و در آن آمده بود:

(أما بعد: فانه جاءنى کتابک تذکر أن صاحب الاسکندریه عرض أن یعطیک الجزیه على أن ترد علیه ما أصیب من سبایا أرضه، و لعمرى، لجزیه قائمه تکون لنا و لمن بعدنا من المسلمین أحب الى من فى‏ء یقسم ثم کانه لم یکن، فاعرض على صاحب الاسکندریه أن یعطیک الجزیه ؛ على ان تخیروا من فى ایدیکم من سبیهم بین الاسلام و بین دین قومهم؛ فمن اختار منهم الاسلام فهو من المسلمین له ما لهم و علیه ماعلیهم؛ ومن اختار دین قومه وضع علیه من الجزیه ما یوضع على اهل دینه، فاما من تفرق من سبیهم بارض العرب فبلغ مکه والمدینه والیمن فانا لا نقدر على ردهم، و لا نحب ان نصالحه على امر لا نفى له به).

«اما بعد: نامه‏ات به من رسید، در آن متذکر شده‏اى که صاحب اسکندریه به تو پیشنهاد نموده است که وى حاضر است در عوض استرداد اسیران سرزمینش به تو جزیه بپردازد. سوگند به جانم، جزیه پایدارى که براى ما و مسلماناى که بعد از ما مى‏آیند استوار باشد، از فى‏ء که تقسیم مى‏شود و گویى که هیچ نبود، نزد من بهتر است. تو نیز به صاحب اسکندریه پیشنهاد کن تا به تو جزیه بدهد، به شرط این که اسیران در دست شما را در میان انتخاب اسلام و دین قومشان آزاد بگذارید. کسى که اسلام را انتخاب نمود او از جمله مسلمین است، براى وى همان چیزى است که براى مسلمانان است، و بر وى همان چیزى است که بر مسلمانان مى‏باشد. و کسى که دین قوم خود را اتخاب کرد، بر وى همانطورى که بر اهل دین وى جزیه وضع مى‏شود، جزیه وضع گردد. اما آن عده از اسیران ایشان که در سرزمین عرب پراکنده شده است، و به مکه، مدینه و یمن رسیده ما قادر بر رد نمودن آنها نیستیم، و دوست هم نداریم با وى به شرطى صلح نماییم، که نتوانیم نسبت به آن وفادار باشیم.